પંજાબ રાઇસ મિલર્સ એન્ડ એક્સપોર્ટર્સ એસોસિએશન માને છે કે બાસમતી ચોખાની મુશ્કેલી મુક્ત નિકાસ સુનિશ્ચિત કરવા અને બાસમતી પાકને બચાવવા માટે જંતુનાશક પર પ્રતિબંધ મૂકવાની વિનંતી કરવામાં આવી હતી.
Image Credit source: File Photo
પંજાબમાં બાસમતી ચોખાની ખેતી કરતા ખેડૂતોના હિતમાં નિર્ણય લેતા રાજ્ય સરકારે 10 જંતુનાશકોના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. પંજાબ સરકાર દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા નોટિફિકેશન મુજબ, જંતુનાશક પ્રતિબંધનો આ આદેશ રાજ્યમાં 12 ઓગસ્ટથી 12 ઓક્ટોબર સુધી લાગુ રહેશે. જે 10 જંતુનાશકો પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે તેનો ઉપયોગ બાસમતી ડાંગરની ખેતીમાં થાય છે, જે ખેડૂત સુગંધિત ડાંગર છે. સરકારે Acephate, Buprofezin, Chlorpyrifos, Methamidophos, Propiconazole, Thiamethoxam, Profenophos પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ ઉપરાંત આઇસોપ્રોથિઓલેન, કાર્બેન્ડાઝીમ અને ટ્રાઇકોઝોલ પર પણ પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે.
ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ અનુસાર, પંજાબમાં 10,000 થી વધુ જંતુનાશક ડીલરો છે અને તમામ પાસે આ જંતુનાશકોનો સ્ટોક છે. અધિક મુખ્ય સચિવ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ નિર્ણય બાસમતી ચોખાના ખેડૂતોના હિતમાં લેવામાં આવ્યો છે. તેમના હિતમાં રાજ્ય સરકાર દ્વારા વિવિધ કારણોસર જંતુનાશકોના વેચાણ, સ્ટોક, વિતરણ અને ઉપયોગ પર 60 દિવસ માટે પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે.
બાસમતીની નિકાસ સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે
જંતુનાશક પર પ્રતિબંધનું કારણ આપતાં જણાવાયું હતું કે આ રસાયણોના ઉપયોગને કારણે બાસમતી ચોખાના દાણામાં નિર્ધારિત જથ્થા કરતાં વધુ જંતુનાશક મળી આવવાનો ભય છે. આ કારણે તેની ગુણવત્તા પર અસર થાય છે અને પછી નિકાસમાં મુશ્કેલી પડે છે. બીજું કારણ એ છે કે પંજાબ એગ્રીકલ્ચરલ યુનિવર્સિટી (PAU), લુધિયાણાએ પંજાબમાં બાસમતી ચોખામાં જીવાતોને નિયંત્રિત કરવા માટે વૈકલ્પિક કૃષિ રસાયણોની ભલામણ કરી છે. ત્રીજું, પંજાબ રાઇસ મિલર્સ એન્ડ એક્સપોર્ટર્સ એસોસિએશને પણ અહેવાલ આપ્યો છે કે તેમના દ્વારા પરીક્ષણ કરાયેલા કેટલાક નમૂનાઓમાં આ જંતુનાશકોના અવશેષોની કિંમત બાસમતી ચોખાના MRL મૂલ્ય કરતાં ઘણી વધારે છે.
કાયમી પ્રતિબંધ એક મુદ્દો બનાવશે
પંજાબ રાઇસ મિલર્સ એન્ડ એક્સપોર્ટર્સ એસોસિએશન માને છે કે બાસમતી ચોખાની મુશ્કેલી મુક્ત નિકાસ સુનિશ્ચિત કરવા અને બાસમતી પાકને બચાવવા માટે જંતુનાશક પર પ્રતિબંધ મૂકવાની વિનંતી કરવામાં આવી હતી. એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ કહ્યું કે તેઓએ ડીલરોને આ જંતુનાશકોનો સ્ટોક પરત કરવા માટે પહેલેથી જ સૂચના આપી દીધી છે. દરમિયાન, નિષ્ણાતો કહે છે કે રાસાયણિક જંતુનાશકો પર આવા સમયાંતરે પ્રતિબંધથી, ખેડૂતો તેનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી શકતા નથી અને ડીલરો તેનું વેચાણ અટકાવી શકતા નથી. કારણ કે તેમાંના મોટા ભાગના જંતુનાશકો છે જેનો ઉપયોગ ઘઉં, શાકભાજી, ફળો અને શેરડીમાં થાય છે અને તેથી તે ખેડૂતો પાસે સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. રાજ્યમાં આવા કેમિકલ પર કાયમી પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ.