દ્વારા પ્રકાશિત: નિબંધ વિનોદ
છેલ્લું અપડેટ: નવેમ્બર 03, 2023, 08:00 IST
દિવાળી 2023: 2019માં અમદાવાદમાં દિવાળીના તહેવારોના ભાગરૂપે મહિલાઓએ રંગોળી પર માટીના દીવા પ્રગટાવ્યા, ફ્લોર પર હાથથી શણગારેલી પેટર્ન. (છબી: AP ફાઇલ)
દિવાળી 2023: દેવ દીપાવલીથી કાલી પૂજા સુધી. દેશના અન્ય વિવિધ પ્રદેશોમાં દીપાવલી કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે તે અહીં છે.
દીપાવલી અથવા દિવાળી એ એક નોંધપાત્ર હિંદુ તહેવાર છે જે સમગ્ર ભારતમાં ખૂબ જ ઉત્સાહ અને ઉમંગ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. તે પ્રકાશ અને ખુશીનો તહેવાર છે. હિંદુ પંચાંગ મુજબ, દિવાળી કાર્તિક મહિનાની અમાવસ્યા તિથિએ મનાવવામાં આવે છે, અને આ વર્ષે તે 12 નવેમ્બરે આવે છે. ભારત તહેવારોની સમૃદ્ધ ટેપેસ્ટ્રી ધરાવતો દેશ છે, અને દરેક પ્રદેશ દિવાળીની અનોખી રીતે ઉજવણી કરે છે.
આ પણ વાંચો: હેપ્પી દિવાળી 2023: દીપાવલીની શુભેચ્છાઓ, છબીઓ, અવતરણો, સંદેશાઓ, દીપોત્સવ પર શેર કરવા માટે
મોટાભાગના સ્થળોએ, લોકો દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરે છે, તેમના ઘરોને તેલના દીવા (દીયાઓ) થી શણગારે છે, પ્રિયજનો સાથે ભેટોની આપ-લે કરે છે અને ફટાકડાનો આનંદ માણે છે. દેશના અન્ય પ્રદેશોમાં દિવાળી કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે તે અહીં છે.
વારાણસી
વારાણસીમાં, તેઓ દેવ દીપાવલી તરીકે ઓળખાતી ખાસ દિવાળી ઉજવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમય દરમિયાન, ભગવાન અને દેવીઓ પવિત્ર ગંગા નદીમાં સ્નાન કરવા પૃથ્વી પર ઉતરે છે. લોકો ગંગાના કિનારે પ્રાર્થના અને પ્રકાશ ડાયરો કરે છે, જે દીવા અને રંગોળીઓ સાથે આકર્ષક દ્રશ્ય બનાવે છે. દેવ દીપાવલી કાર્તિક મહિનાની પૂર્ણિમા પર આવે છે, જે નિયમિત દિવાળીના પંદર દિવસ પછી આવે છે.
મહારાષ્ટ્ર
મહારાષ્ટ્રમાં દિવાળીની પોતાની આગવી પરંપરાઓ છે. ઉત્સવોની શરૂઆત વસુ બારસની વિધિથી થાય છે, જે ગાયોનું સન્માન કરે છે. ધનતેરસ પ્રાચીન ચિકિત્સક ધન્વંતરીને આદર આપવા માટે મનાવવામાં આવે છે. દિવાળીના દિવસે, મહારાષ્ટ્રિયનો દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરે છે અને દિવાળી ચા પાડવો ઉજવે છે, જે પતિ-પત્નીના પ્રેમનો ખાસ દિવસ છે. ઉજવણીનું સમાપન ભાવ બીજ અને તુલસી વિવાહ સાથે થાય છે, જે લગ્ન સમારોહની શરૂઆત દર્શાવે છે.
આ પણ વાંચો: દિવાળી 2023: તમારે પ્રકાશના તહેવાર વિશે જાણવાની જરૂર છે – દીપાવલી, દીપોત્સવ
બંગાળ
બંગાળમાં, દિવાળી કાલી પૂજા અથવા શ્યામા પૂજા સાથે સંરેખિત થાય છે, જે રાત્રે યોજાય છે. દેવી કાલી હિબિસ્કસ ફૂલોથી શણગારવામાં આવે છે અને મંદિરો અને ઘરોમાં તેનું સન્માન કરવામાં આવે છે. ભક્તો મા કાલીને મીઠાઈ, દાળ, ચોખા અને માછલી અર્પણ કરે છે. કોલકાતાના દક્ષિણેશ્વર અને કાલીઘાટ જેવા મંદિરો કાલી પૂજા માટે જાણીતા છે. કાલી પૂજાની આગલી રાત્રે, બંગાળીઓ દુષ્ટ શક્તિઓને દૂર કરવા માટે ઘરમાં 14 દીવાઓ પ્રગટાવીને ભૂત ચતુર્દશીની વિધિનું પાલન કરે છે. કોલકાતા નજીક બારાસત જેવા સ્થળોએ, કાલી પૂજાની ઉજવણી ભવ્ય પાયે થાય છે, જે દુર્ગા પૂજાની જેમ, થીમ આધારિત શણગાર અને મેળાઓ સાથે થાય છે. તમે કાલી પંડાલની સામે રાક્ષસો ડાકિની અને યોગિનીની આકૃતિઓ પણ જોશો.
પંજાબ
પંજાબમાં, દિવાળી બંદી ચોર દીવાસ સાથે એકરુપ છે, એક શીખ તહેવાર જે ઘરો અને ગુરુદ્વારાઓને રોશનીથી ચિહ્નિત કરે છે, ભેટોની આપલે, ફટાકડા અને મિજબાની કરે છે. પંજાબી હિન્દુઓ દિવાળી દરમિયાન દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરે છે. આ ઉજવણી પંજાબમાં શિયાળાની શરૂઆતનો પણ સંકેત આપે છે.
ઓડિશા
ઓડિશામાં, દિવાળી દરમિયાન, કૌરિયા કાઠી નામની એક વિશેષ પરંપરા છે. તે એક ધાર્મિક વિધિ છે જ્યાં લોકો સ્વર્ગમાં તેમના પૂર્વજોને આમંત્રિત કરવા અને તેમના આશીર્વાદ મેળવવા માટે શણની લાકડીઓ પ્રગટાવીને તેમનું સન્માન કરે છે. આ ઉપરાંત, દિવાળી દરમિયાન, ઓડિયાઓ દેવી લક્ષ્મી, ભગવાન ગણેશ અને દેવી કાલિની પણ પૂજા કરે છે.
