રાયપુર3 મિનિટ પહેલાલેખકઃ અસગર ખાન
- લિંક કૉપિ કરો
નવા નિયમો હેઠળ પેકિંગમાં જ વેચાણ કરવાની મંજૂરી મળશે, ભાવ વધારાથી સામાન્ય લોકોનું બજેટ બગડશે, આથી વિરોધ
1 જુલાઈથી સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. એટલે કે આગામી સપ્તાહથી મિલ્ક પાર્લરમાં જે પેકેટમાં દૂધ આપવામાં આવે છે તે બંધ કરી દેવામાં આવશે. નવા નિયમો અનુસાર તેનું પેકેજિંગ બદલવું પડશે. એ જ રીતે પ્લાસ્ટિકના કપમાં જોવા મળતા દહીં, શ્રીખંડ અને સમાન વસ્તુઓનું પેકેજિંગ બદલવું પડશે.
તેવી જ રીતે, સ્થાનિક શેમ્પૂ, તેલ, બાળકો માટે ચિપ્સ, મુર્રાહ, નડ્ડા, મુરકુ અને સેવ જેવી ખાદ્ય ચીજોના પેકેટો, જે નાના પાઉચમાં ઉપલબ્ધ છે, તેને પણ બદલવા પડશે. ખાસ પ્રકારનું પેકેજિંગ રાખવાથી ખર્ચમાં વધારો થશે. જે વસ્તુઓ હવે 5 રૂપિયામાં મળી રહી છે, તેની કિંમત વધીને 10 રૂપિયા થઈ જશે. વેપારીઓનું કહેવું છે કે પેકેટની ક્વોલિટી બદલાવાથી વસ્તુઓની કિંમતમાં વધારો થશે. તેની અસર સામાન્ય લોકોને થશે.
કેન્દ્ર સરકારની સૂચના બાદ 1 જુલાઈથી પ્લાસ્ટિકની સ્ટીક ઈયર બડ, પ્લાસ્ટિકના બલૂન સ્ટિક, પ્લાસ્ટિક ફ્લેગ, કેન્ડી સ્ટિક, આઈસ્ક્રીમ સ્ટિક, ડેકોરેટિવ થર્મોકોલ, પ્લાસ્ટિક પ્લેટ્સ, કપ, ચમચી, પ્લાસ્ટિક પેકિંગ આઈટમ્સ, પ્લાસ્ટિક ઈન્વિટેશન કાર્ડ્સ ઉપલબ્ધ થશે. સિગારેટના પેકેટ, 100 માઇક્રોનથી ઓછા પ્લાસ્ટિક અને પીવીસી વગેરેના વેચાણ પર પ્રતિબંધ છે.
સામાન્ય રીતે આ તમામ વસ્તુઓનો ઉપયોગ મોટાભાગના ઘરોમાં થતો હોય છે. વેપારીઓનું કહેવું છે કે પહેલા તેનો વિકલ્પ શોધવો જોઈએ, પછી જ આ નિયમ લાગુ કરવો જોઈએ. મોટા વેપારી સંગઠનોનું કહેવું છે કે બ્રાન્ડેડ કંપનીઓને સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકમાં માલ વેચવાની છૂટ આપવામાં આવી છે, પરંતુ સ્થાનિક વેપારીઓને કોઈપણ પ્રકારના પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ છે.
જેના કારણે રાજ્યભરના વેપારીઓના ધંધાને અસર થશે. એટલું જ નહીં, લોકોએ તમામ બ્રાન્ડેડ વસ્તુઓ પણ ખરીદવી પડે છે, તે ખૂબ મોંઘી છે. સ્થાનિક વેપાર ધીમે ધીમે સમાપ્ત થશે. બિઝનેસ સાથે જોડાયેલા લાખો લોકોને પણ તેની અસર થશે.
વેપારી સંગઠનોનો આક્ષેપ છે કે બ્રાન્ડેડ કંપનીને પ્લાસ્ટિકના કપમાં દહીં-દૂધ અને અન્ય વસ્તુઓ વેચવાની છૂટ આપવામાં આવી રહી છે, પરંતુ સ્થાનિક વેપારીઓને તેનો ઉપયોગ કરવાની મનાઈ કરવામાં આવી રહી છે. આ સાથે એ પણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું નથી કે કરિયાણામાં જે સામાન વેચવામાં આવે છે તે પેક કરીને ગ્રાહકોને કઈ રીતે આપવો જોઈએ.
આ સિવાય હાલમાં ખાદ્યપદાર્થો માત્ર સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકમાં જ પેક કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં આવા તમામ ધંધા બંધ હાલતમાં આવી જશે. લોકોએ મજબૂરીમાં બ્રાન્ડેડ તમામ પ્રકારની વસ્તુઓ ખરીદવી પડશે. તેનાથી ઘરનું બજેટ બગડી જશે.
બ્રાન્ડેડ કંપનીઓને છૂટ, નાના વેપારીઓ સામે
આ પેકિંગ કરશે…
તે કામ કરશે નહીં …
કલેક્ટર-કમિશનર પગલાં લેશે, વિરોધ પણ ઉગ્ર બનશે
કેન્દ્ર સરકારની સૂચનાથી રાજ્ય સરકાર પણ સતર્ક બની છે. રાજ્યના મુખ્ય સચિવે તમામ કલેક્ટર અને કોર્પોરેશન કમિશનરને પત્ર લખીને જણાવ્યું છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ રોકવા માટે જરૂરી વ્યવસ્થા કરવામાં આવે. આ પત્ર બાદથી વેપારી સંગઠનોનો વિરોધ ઉગ્ર બન્યો છે.
છત્તીસગઢ ચેમ્બર, કેટ, વિપ્રા ચેમ્બર સહિત તમામ વેપારી સંગઠનો આ નિર્ણયનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. છત્તીસગઢ ચેમ્બર અને બે ડઝનથી વધુ વેપારી સંગઠનોના પ્રમુખો અને અન્ય પદાધિકારીઓ મેયર એજાઝ ઢેબર અને કલેક્ટર સૌરભ કુમારને મળ્યા હતા.
પ્રથમ ઉપયોગ પર 500. દંડ, બનાવવા માટે 5 હજાર
કેન્દ્ર સરકારના નોટિફિકેશન મુજબ પહેલી વખત પ્રતિબંધિત પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ કરતા પકડાશે તો 500 રૂપિયા, બીજી વખત 1000 અને ત્રીજી વખત 2000 રૂપિયાનો દંડ વસૂલવામાં આવશે. સંસ્થા કક્ષાએ એટલે કે જ્યાં ઉત્પાદનો બનાવવામાં આવે છે ત્યાં પ્રથમ વખત 5000, બીજી વખત 10 હજાર અને ત્રીજી વખત 20 હજાર સુધીનો દંડ વસૂલવામાં આવશે.
આ ઉપરાંત પ્રથમ વખત 5000 રૂપિયા પ્રતિ ટન, બીજી વખત 10 હજાર અને ત્રીજી વખત 20 હજાર રૂપિયા પ્રતિ ટન દંડ વસૂલવામાં આવશે.
આ રીતે સમજો – સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક શું છે?
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક એ પ્લાસ્ટિકમાંથી બનેલા ઉત્પાદનોનો ઉલ્લેખ કરે છે જેનો ઉપયોગ ફક્ત એક જ વાર કરી શકાય છે. તેનો સરળતાથી નિકાલ થઈ શકતો નથી. સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિકમાં વસ્તુઓના પેકેજિંગથી લઈને બોટલ (શેમ્પૂ, ડિટર્જન્ટ, સૌંદર્ય પ્રસાધનો), પોલિથીન બેગ, ફેસ માસ્ક, કોફી કપ, ક્લિંગ ફિલ્મ, ગાર્બેજ બેગ્સ, ફૂડ પેકેજિંગ સુધીનો સમાવેશ થાય છે. ृ
કોટન બેગ વાપરવા માટેના સૂચનો
કેન્દ્ર સરકારે લોકોને પ્લાસ્ટિકને બદલે ઈકો ફ્રેન્ડલી વિકલ્પ પસંદ કરવાની અપીલ કરી છે. સરકારે પ્લાસ્ટિક બેગને બદલે કોટન બેગનો ઉપયોગ કરવાનું સૂચન કર્યું છે. પ્લાસ્ટિકને બદલે કુદરતી કાપડનો ઉપયોગ કરો.
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો ઓર્ડર નાના વેપારીઓને જ પરેશાન કરી રહ્યો છે. આમાં બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓને છૂટ આપવામાં આવી છે. દરેક સ્તરે આનો વિરોધ ચાલુ છે.
અમર પરવાણી, પ્રમુખ છત્તીસગઢ ચેમ્બર
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો પ્રથમ વિકલ્પ શોધવો જોઈએ. જે બાદ આ આદેશનો અમલ કરવાનો હતો. નાના વેપારીઓને હેરાન કરવામાં આવી રહ્યા છે. એક સાથે લાખો લોકો પ્રભાવિત થશે. આથી વિરોધ ઉગ્ર બન્યો છે.
જીતેન્દ્ર દોશી, પ્રમુખ છત્તીસગઢ CAT
