બિજોલિયા36 મિનિટ પહેલા
ભગવાન શિવમાં શ્રદ્ધા રાખવાની સાથે, ઈતિહાસના રસિયાઓએ મેનલની મુલાકાત લેવી જોઈએ. શનિવારે 4 કલાકના વરસાદ બાદ મેનલ વોટર ફોલ્સ ફાટ્યો હતો. તે પ્રવાસીઓને ખૂબ આકર્ષે છે. આ ધોધ 150 ફૂટની ઊંચાઈથી પડે છે. તેનું પાણી ખીણમાંથી વહે છે અને ત્રિવેણી નદીમાં ભળે છે. તે જ સમયે, પહાડીની ઊંચાઈએ પાણીના ધોધની નજીક આવેલું મીની ખજુરાહો શૈલીનું મંદિર આકર્ષણનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. ભગવાન શિવને સમર્પિત મેનલ મંદિર ખૂબ જ આકર્ષક છે. તમામ શિવ મંદિરોની જેમ, મહાનલેશ્વર શિવ મંદિરમાં પણ પ્રવેશદ્વાર પર એક મોટી નંદીની મૂર્તિ સ્થાપિત છે. તે જ સમયે, બિજોલિયાથી 8 કિમી દૂર ચોટી બિજોલિયાના ભડક જંગલમાં 7 ધોધ એકસાથે વહે છે.
મેનલ વોટર ફોલ્સના કિનારે મહાનલેશ્વરનું મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે. જેની સુંદરતા વરસાદથી ખીલી ઉઠી છે. આ ધોધ 150 ફૂટની ઊંચાઈથી પડે છે. અહીં પાણી આગળ જઈને ત્રિવેણી નદીમાં ભળે છે. તે જ સમયે, બિજોલિયાથી 8 કિમી દૂર છોટી બિલોલિયાના ભડક જંગલમાં 7 ધોધ એક સાથે વહે છે.
ચિત્તોડગઢમાં આવેલું, આસ્થા અને પર્યટનનો સંગમ ભીલવાડા-ચિત્તોડગઢ સરહદને અડીને આવેલું છે. 11મી સદીમાં ચહમાનોના શાસન હેઠળ શૈવ ધર્મનું મુખ્ય કેન્દ્ર હતું. ખજુરાહો શૈલીમાં મંદિરની દિવાલો પર પથ્થરની શિલ્પો રોમાંચક છે. કારીગર દ્વારા પથ્થરો પર સેક્સની કળા રેન્ડમ રીતે કોતરવામાં આવી છે. મૂર્તિઓની રચનાની કોઈ અધિકૃત હકીકત નથી. તમામ અટકળો કલ્પનાના પાયાના પથ્થરો લાગે છે.
મંદિરનો ઇતિહાસ
એવું કહેવાય છે કે મંદિરનું નિર્માણ ચાહમાના શાસક રાજા સોમેશ્વર અને તેમની પત્ની રાણી સુહાવદેવીએ કરાવ્યું હતું. જેનું શાસન ઈ.સ. 1167 થી 1177 સુધીનું માનવામાં આવે છે. આ ભવ્ય મંદિર ભૂમિજ શૈલીમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. ભૂમિજ શૈલી એ નાગારા શૈલીની પેટા શૈલી છે. રાજસ્થાનનું સૌથી જૂનું મંદિર પાલી જિલ્લામાં સેવાડીનું જૈન મંદિર છે, ત્યારબાદ મેનાલમાં મહાનલેશ્વર મંદિર આવેલું છે. બિજોલિયા શિલાલેખમાં તેનો તીર્થસ્થાન તરીકે ઉલ્લેખ છે. આ મંદિર શૈવ ધર્મના હેતુ માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું. મંદિરની બહારની દિવાલો પરના શિલ્પો સ્થાપત્યની ઉત્તમ શૈલીના ઉદાહરણો છે.
શિવ મંદિરની બાજુનો નજારો જે અદ્ભુત લાગે છે.
કારીગરની પ્રેમિકાનું અપહરણ થયું હતું
પથ્થરના શિલ્પોના અસ્તિત્વની અધિકૃતતા ઐતિહાસિક વાર્તા ‘ધ રીટ્રિબ્યુશન ઓફ ધ આર્ટિસ્ટ’માં છે. તે દિલ્હી પ્રેસ પબ્લિકેશન્સ દ્વારા પ્રકાશિત થાય છે. એવું કહેવાય છે કે કારીગર વતુરાજને પ્રેમ થઈ ગયો હતો. જેના કારણે મંદિરની બહારની દિવાલો પર સેક્સ કળાની મૂર્તિઓ અસ્તિત્વમાં આવી.
સાથે જ ઈતિહાસકાર ડો.શિલ્પી ગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર પ્રાચીન સમયમાં મંદિરોમાં પુરૂષ-તૃષાનો ખ્યાલ હતો. માણસના જીવનમાં બનતી તમામ ઘટનાઓ પથ્થરની મૂર્તિઓ પર ઉજાગર કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે જાતીય પ્રવૃત્તિઓની મૂર્તિઓ પણ બનાવવામાં આવી હતી. જો કે, હાલના અનુમાન અને કલ્પનાઓ વચ્ચે ગૂંથાયેલી આ મૂર્તિઓના અસ્તિત્વનો પ્રશ્ન રહસ્યમય ગુફાઓમાં કેદ છે.
મહાનલેશ્વર મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો જ્યાં મોટી નંદીની મૂર્તિ સ્થાપિત છે.
પ્રેમી સાથે વ્યભિચારનો પર્દાફાશ
સ્થાનિક ફ્રીલાન્સ લેખક મુકેશ પ્રજાપતિનો ‘વતુરાજની પેદાશ એ મેનલની મૂર્તિઓ’ શીર્ષકનો લેખ ભૂતકાળમાં પ્રકાશિત થયો છે. જેમાં એવું કહેવાય છે કે વતુરાજની પ્રેમિકાનું શિલ્પકારના માલિકે અપહરણ કર્યું હતું. તેનાથી નિરાશ થઈને તેણે માલિક સામે બદલો લેવાનું વિચાર્યું. મેનલની ભવ્ય સુંદરતામાં, તે પથ્થરની મૂર્તિઓ બનાવીને સેક્સ કરીને બદલો લેવા માંગતો હતો. દંતકથાના ટુકડાઓમાં એવું પણ જાણવા મળે છે કે વતુરાજે આ જાતિય પથ્થરની શિલ્પોમાં પોતાની પ્રિયતમાનું અપહરણ કરનારના વ્યભિચારનો પર્દાફાશ કર્યો છે.
ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ, જયપુર સર્કલ દ્વારા મુકવામાં આવેલ શિલાલેખ, જેના પર મંદિરના ઇતિહાસનો ઉલ્લેખ છે.
મેનલ આ રીતે પહોંચી શકે છે
રસ્તાની વાત કરીએ તો, ચિત્તોડગઢ રાજ્યના મુખ્ય શહેરો જેમ કે ઉદયપુર, જયપુર, જોધપુર વગેરે અને પડોશી રાજ્યો સાથે જોડાયેલ છે. નિયમિત બસ સેવા પણ ઉપલબ્ધ છે, જેથી તમે તમારી પોતાની ખાનગી કાર, ટેક્સી અથવા ડીલક્સ બસ, એસી કોચ અને સરકારી બસો દ્વારા મેનલ શિવ મંદિરની મુસાફરી કરી શકો.
જો તમે ફ્લાઇટ દ્વારા મુસાફરી કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો નજીકનું એરપોર્ટ ઉદયપુરનું ડબોક એરપોર્ટ છે. જે મેનલ શિવ મંદિરથી લગભગ 180 કિમીના અંતરે આવેલું છે. અહીંથી રોડ માર્ગે પહોંચી શકાય છે.
જો તમારે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરીને મેનલ શિવ મંદિર જવું હોય તો ભીલવાડા રેલ્વે સ્ટેશન સૌથી નજીક છે. જે મંદિરથી 72 કિલોમીટર દૂર છે. આ રેલ્વે જંકશન ચિત્તોડગઢને રાજ્ય અને ભારતના મુખ્ય શહેરો સાથે જોડે છે. તે દક્ષિણ રાજસ્થાનના સૌથી પ્રખ્યાત જંકશનમાંનું એક છે. અહીંથી રોડ માર્ગે મંદિર પહોંચી શકાય છે.
મંદિર 24 કલાક ખુલ્લું રહે છે
ભક્તો અને પ્રવાસીઓના પ્રવેશ અને અવરજવર માટે કોઈ ચાર્જ નથી. મહાનલેશ્વર મંદિર 24 કલાક ખુલ્લું રહે છે પરંતુ તમે સવારે 9 થી સાંજના 7 વાગ્યા સુધી દર્શન કરી શકો છો. આ સમય દર્શન માટે યોગ્ય માનવામાં આવે છે.
