ગાંધીનગરઃ મરાઠી ભાષાને ટૂંક સમયમાં દેશમાં શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવશે. પશ્ચિમ ઝોનલ કાઉન્સિલ (WZC) ગયા અઠવાડિયે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ દીવમાં મળેલી બેઠકમાં આ અંગે ભલામણ કરવામાં આવી છે ભારત સરકાર મરાઠી ભાષાને શાસ્ત્રીય ભાષા તરીકે નામ આપવું.
ટોચના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે WZCએ કેન્દ્રીય સાંસ્કૃતિક બાબતોના મંત્રાલયને ભલામણ મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો છે જે આગળની કાર્યવાહી કરશે.
જો આમ થશે તો મરાઠી સાતમી ભારતીય ભાષા હશે જેને ‘શાસ્ત્રીય ભાષા’નો દરજ્જો આપવામાં આવશે.
હાલમાં જે છ ભાષાઓ શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો ધરાવે છે તેમાં તમિલ, સંસ્કૃત, મલયાલમ, કન્નડ, તેલુગુ અને ઓડિયા છે.
મરાઠીને ટૂંક સમયમાં શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવશે. ગયા અઠવાડિયે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ દીવમાં યોજાયેલી વેસ્ટર્ન ઝોનલ કાઉન્સિલ (WZC)ની બેઠકમાં ભારત સરકારને મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષા જાહેર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી હતી.
જો આમ થશે તો મરાઠી સાતમી ભારતીય ભાષા હશે જેને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવશે. હાલમાં જે છ ભાષાઓનો દરજ્જો છે તેમાં તમિલ, સંસ્કૃત, કન્નડ, મલયાલમ, તેલુગુ અને ઓડિયા છે.
આ મહારાષ્ટ્ર સરકાર છેલ્લા એક દાયકાથી દરખાસ્તનો પીછો કરી રહી છે અને તેણે ફરી એકવાર WZCની બેઠકમાં જોરદાર રજૂઆત કરી છે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીની અધ્યક્ષતામાં WZC અમિત શાહબદલામાં, કથિત રીતે ભારત સરકારને ભલામણ કરી છે કે મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવે.
WZC એ 26 મે, 2022 ના રોજ મહારાષ્ટ્ર સરકારના પત્રવ્યવહારની નોંધ લીધી, જેમાં કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ મંત્રીને મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવા વિનંતી કરવામાં આવી. આ સાથે જ મહારાષ્ટ્ર સરકારે 1.20 લાખથી વધુ પત્રો દ્વારા ભારતના રાષ્ટ્રપતિને પણ આવી જ વિનંતી કરી હતી.
WZC મીટિંગની કાર્યવાહીથી પરિચિત એક સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું કે: “મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવાનો પ્રસ્તાવ હકારાત્મક ભલામણ સાથે કેન્દ્ર સરકારને મોકલવામાં આવ્યો છે.”
ભારત સરકારે ભાષાને શાસ્ત્રીય દરજ્જો આપવા માટે માપદંડો નક્કી કર્યા છે. રંગનાથ પઠારેની અધ્યક્ષતામાં 2012માં નિષ્ણાત સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. મરાઠી શાસ્ત્રીય ભાષાના માપદંડોને પૂર્ણ કરે છે કે કેમ તે ચકાસવા માટે સમિતિએ પ્રાચીન દસ્તાવેજો અને પુસ્તકો, તાંબાની પ્લેટો અને પથ્થરના શિલાલેખમાંથી સંદર્ભોની તપાસ કરી. કમિટીએ 2013માં પોતાનો રિપોર્ટ સુપરત કર્યો હતો જેમાં જણાવ્યું હતું કે મરાઠી તમામ શરતો પૂરી કરે છે.
WZC મીટિંગની મિનિટ્સ અનુસાર, પ્રસ્તાવ હાલમાં સાહિત્ય અકાદમીની ભાષાકીય સમિતિની વિચારણા હેઠળ છે. મિનિટ્સમાં જણાવ્યું હતું કે, “મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી અને મુખ્ય સચિવ દ્વારા દરખાસ્તનો પીછો કરવામાં આવી રહ્યો છે, પરંતુ આ મુદ્દો હજુ પણ ભારત સરકાર પાસે પેન્ડિંગ છે.”
એકવાર કોઈ ભાષાને ક્લાસિકલ તરીકે સૂચિત કરવામાં આવે છે, તે ભાષાના વિદ્વાનોને બે વાર્ષિક આંતરરાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો આપવામાં આવે છે, તે ભાષામાં અભ્યાસ માટે શ્રેષ્ઠતા કેન્દ્રની સ્થાપના કરવામાં આવે છે, અને UGCને કેન્દ્રીય યુનિવર્સિટીઓમાં તે ભાષા માટે એક ખુરશી બનાવવા માટે કહેવામાં આવે છે.
ટોચના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે WZCએ કેન્દ્રીય સાંસ્કૃતિક બાબતોના મંત્રાલયને ભલામણ મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો છે જે આગળની કાર્યવાહી કરશે.
જો આમ થશે તો મરાઠી સાતમી ભારતીય ભાષા હશે જેને ‘શાસ્ત્રીય ભાષા’નો દરજ્જો આપવામાં આવશે.
હાલમાં જે છ ભાષાઓ શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો ધરાવે છે તેમાં તમિલ, સંસ્કૃત, મલયાલમ, કન્નડ, તેલુગુ અને ઓડિયા છે.
મરાઠીને ટૂંક સમયમાં શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવશે. ગયા અઠવાડિયે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ દીવમાં યોજાયેલી વેસ્ટર્ન ઝોનલ કાઉન્સિલ (WZC)ની બેઠકમાં ભારત સરકારને મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષા જાહેર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી હતી.
જો આમ થશે તો મરાઠી સાતમી ભારતીય ભાષા હશે જેને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવશે. હાલમાં જે છ ભાષાઓનો દરજ્જો છે તેમાં તમિલ, સંસ્કૃત, કન્નડ, મલયાલમ, તેલુગુ અને ઓડિયા છે.
આ મહારાષ્ટ્ર સરકાર છેલ્લા એક દાયકાથી દરખાસ્તનો પીછો કરી રહી છે અને તેણે ફરી એકવાર WZCની બેઠકમાં જોરદાર રજૂઆત કરી છે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીની અધ્યક્ષતામાં WZC અમિત શાહબદલામાં, કથિત રીતે ભારત સરકારને ભલામણ કરી છે કે મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવે.
WZC એ 26 મે, 2022 ના રોજ મહારાષ્ટ્ર સરકારના પત્રવ્યવહારની નોંધ લીધી, જેમાં કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ મંત્રીને મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવા વિનંતી કરવામાં આવી. આ સાથે જ મહારાષ્ટ્ર સરકારે 1.20 લાખથી વધુ પત્રો દ્વારા ભારતના રાષ્ટ્રપતિને પણ આવી જ વિનંતી કરી હતી.
WZC મીટિંગની કાર્યવાહીથી પરિચિત એક સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું કે: “મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવાનો પ્રસ્તાવ હકારાત્મક ભલામણ સાથે કેન્દ્ર સરકારને મોકલવામાં આવ્યો છે.”
ભારત સરકારે ભાષાને શાસ્ત્રીય દરજ્જો આપવા માટે માપદંડો નક્કી કર્યા છે. રંગનાથ પઠારેની અધ્યક્ષતામાં 2012માં નિષ્ણાત સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. મરાઠી શાસ્ત્રીય ભાષાના માપદંડોને પૂર્ણ કરે છે કે કેમ તે ચકાસવા માટે સમિતિએ પ્રાચીન દસ્તાવેજો અને પુસ્તકો, તાંબાની પ્લેટો અને પથ્થરના શિલાલેખમાંથી સંદર્ભોની તપાસ કરી. કમિટીએ 2013માં પોતાનો રિપોર્ટ સુપરત કર્યો હતો જેમાં જણાવ્યું હતું કે મરાઠી તમામ શરતો પૂરી કરે છે.
WZC મીટિંગની મિનિટ્સ અનુસાર, પ્રસ્તાવ હાલમાં સાહિત્ય અકાદમીની ભાષાકીય સમિતિની વિચારણા હેઠળ છે. મિનિટ્સમાં જણાવ્યું હતું કે, “મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી અને મુખ્ય સચિવ દ્વારા દરખાસ્તનો પીછો કરવામાં આવી રહ્યો છે, પરંતુ આ મુદ્દો હજુ પણ ભારત સરકાર પાસે પેન્ડિંગ છે.”
એકવાર કોઈ ભાષાને ક્લાસિકલ તરીકે સૂચિત કરવામાં આવે છે, તે ભાષાના વિદ્વાનોને બે વાર્ષિક આંતરરાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો આપવામાં આવે છે, તે ભાષામાં અભ્યાસ માટે શ્રેષ્ઠતા કેન્દ્રની સ્થાપના કરવામાં આવે છે, અને UGCને કેન્દ્રીય યુનિવર્સિટીઓમાં તે ભાષા માટે એક ખુરશી બનાવવા માટે કહેવામાં આવે છે.