શ્રીનગર:
23 સપ્ટેમ્બરના રોજ મહારાજા હરિ સિંહની જન્મજયંતિને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં જાહેર રજા જાહેર કરવામાં આવી છે, આઝાદી પછી ભારતમાં પ્રથમ વખત કોઈ રજવાડાના ભૂતપૂર્વ રાજાની ઉજવણી કરવામાં આવી છે. ડોગરા શાસકની યાદમાં રજાની માંગણી સાથે જમ્મુમાં ડોગરા જૂથો દ્વારા વિરોધ પ્રદર્શનની પૃષ્ઠભૂમિમાં ગુરુવારે સાંજે ભાજપના વરિષ્ઠ નેતાઓ યુટીના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નરને મળ્યા બાદ આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર મનોજ સિંહાએ કહ્યું કે રજા એ “મહારાજાની સેવાઓને શ્રદ્ધાંજલિ” છે. આગામી થોડા દિવસોમાં આ અંગેનું જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવશે. આ જાહેરાત બાદ જમ્મુના કેટલાક ભાગોમાં ઉજવણીનો માહોલ જોવા મળ્યો હતો. રાજપૂત અને ડોગરા જૂથોએ કહ્યું કે આ તેમની લાંબા સમયથી પડતર માંગણી છે.
જમ્મુ અને કાશ્મીર — 2019 માં બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિભાજિત થયા પછી — 562 રજવાડાઓમાંનું એક હતું જેણે 1947 માં સ્વતંત્રતા પછી અથવા તે પછી ભારત સાથે જોડાણ કર્યું અને એકીકરણ કર્યું. કલમ 370 હેઠળ વિશેષ દરજ્જો 2019 નાબૂદ કરવામાં આવ્યો, અને ડાઉનગ્રેડિંગ અને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિભાજન – અન્ય લદ્દાખ – પણ ડોગરા સામ્રાજ્યનો વારસો ભૂંસી નાખ્યો.
15 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ અંગ્રેજોએ ઔપચારિક રીતે વિદાય લીધી ત્યારે, મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતા રાજ્યના હિંદુ શાસક મહારાજા હરિ સિંહ ઈચ્છતા હતા કે તેમનું રાજ્ય સ્વતંત્ર રહે, તેથી તેમણે ભારત અને પાકિસ્તાન બંને સાથે સ્ટેન્ડસ્ટિલ કરાર કર્યો હતો.
પરંતુ પાકિસ્તાન દ્વારા સમર્થિત આદિવાસી ધાડપાડુઓ દ્વારા કરવામાં આવેલા આક્રમણ સામે તેની સેનાનું સમર્થન મેળવવા માટે તેણે તે વર્ષે ઓક્ટોબરમાં ભારત સાથે જોડાણના સાધન પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. બાદમાં તેઓ મુંબઈમાં દેશનિકાલમાં રહ્યા, જ્યાં તેમનું 1961માં અવસાન થયું.
રાજ્યારોહણ પછી પણ, રાજ્યની પોતાની સજાની સંહિતા હતી – રણબીર પીનલ કોડ, જેનું નામ હરિ સિંહના પુરોગામી, રણબીર સિંહના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું – અને કાયદા જે શાસનની યાદ અપાવે છે. પરંતુ કલમ 370 નાબૂદ થતાં તે બધું નાબૂદ કરવામાં આવ્યું હતું.
પાછલા વર્ષમાં, તેમના જન્મદિવસ પર જાહેર રજાની માંગ સાથે વિરોધ જમ્મુ પ્રદેશમાં તીવ્ર બન્યો, જ્યાં હિંદુઓની સંખ્યા વધુ છે અને ડોગરા/રાજપૂતો નોંધપાત્ર હિસ્સો બનાવે છે.
તેમની માંગ સ્વીકાર્યા પછી, ભાજપે તેને “રાષ્ટ્રવાદી દળોને શ્રદ્ધાંજલિ” તરીકે બિરદાવી.
“હું આ સિદ્ધિ માટે સમગ્ર દેશ, જમ્મુ અને કાશ્મીરના લોકો અને જમ્મુના ડોગરાઓને અભિનંદન આપું છું,” નિર્મલ સિંહ, ભાજપના નેતા અને ભૂતપૂર્વ નાયબ મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું, “અમે લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર અને કેન્દ્ર સરકારનો પણ આભાર માનીએ છીએ.”
