દ્વારા- ઇદ્રીસ ઉલ મેહરાજ
શ્રીનગરઅંકુશ રેખાની નજીક ઉત્તર કાશ્મીરના ગુરેઝ સેક્ટરના સરહદી ગામમાં ભારતીય સેનાએ વિસ્તારની મહિલાઓ માટે કૌશલ્ય વિકાસ કેન્દ્રની સ્થાપના કરી છે. ભારતીય સેનાએ ગુરેઝ ખીણમાં કૌશલ્ય વિકાસ કેન્દ્ર માટે શ્રેષ્ઠ સ્થાન પસંદ કર્યું છે. હબ્બા ખાતૂન પીકને જોતા, આ મહિલાઓને સ્વતંત્ર બનાવવા માટે વિવિધ કૌશલ્યોની તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે.
‘ધ નાઈટીંગેલ ઓફ કાશ્મીર’ તરીકે ઓળખાતી હબ્બા ખાતૂન 16મી સદીના કવિ હતા અને કાશ્મીરી વાર્તામાં ખૂબ આદર ધરાવે છે. અને આ મહિલાઓ માટે આનાથી વધુ સારી પ્રેરણા કોઈ ન હોઈ શકે. આ મહિલાઓને કોમ્પ્યુટર, સ્ટીચિંગ અને અન્ય ઘણી કૌશલ્યો સહિત વિવિધ કૌશલ્યો શીખવવામાં આવે છે. ભારતીય સેનાનો મુખ્ય હેતુ તેમને સ્વતંત્ર બનાવવાનો છે જેથી તેઓ પોતાનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકે. આ વર્ગોમાં ભાગ લેતી મહિલાઓ ગુરેઝ ખીણમાં આવી કૌશલ્ય વિકાસ સંસ્થા ખોલવા બદલ ભારતીય સેનાનો આભાર માને છે.
(ઇમેજ સોર્સ: ઇદ્રિસ ઉલ મેહરાજ)
”આ અમારા માટે એક મહાન તક છે અને આપણા બધાને ફાયદો થાય છે. જ્યાં દરેક વસ્તુ ડિજિટલ છે ત્યાં કૌશલ્ય વિકાસ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ સંસ્થાને કારણે અમે ડિપ્રેશનમાંથી બહાર આવી રહ્યા છીએ, અમારામાંથી મોટાભાગના લોકોએ અમારો અભ્યાસ પૂરો કર્યો હતો અને તેમની પાસે નોકરી નહોતી; હવે, અમે અમારો સમય એકબીજા સાથે વિતાવી શકીએ છીએ અને એક કૌશલ્ય શીખી શકીએ છીએ. અમે હવે અમારો સમય બગાડતા નથી અને સ્વતંત્ર પણ બની રહ્યા છીએ. તે ભારતીય સૈન્ય દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવેલ એક મહાન પ્લેટફોર્મ છે, અને તેઓએ હંમેશા દૂરના વિસ્તારોમાં રહેતા લોકો માટે એક મહાન ભૂમિકા ભજવી છે. અમે ભારતીય સૈન્ય માટે ખૂબ આભારી છીએ, ” સાયમા, એક વિદ્યાર્થીએ કહ્યું.
ઉત્તરના સરહદી ગામો કાશ્મીર દાયકાઓથી સરહદ પારથી સતત યુદ્ધવિરામના ઉલ્લંઘનને કારણે ઘણી હિંસાનો સામનો કરવો પડ્યો છે. આ ઉલ્લંઘનો દરમિયાન સેંકડો લોકો માર્યા ગયા અને ઘાયલ થયા. અનેક મકાનો અને મિલકતોને પણ નુકસાન થયું હતું. અસ્થિર પરિસ્થિતિના કારણે આ વિસ્તારોની મહિલાઓને ભારે હાલાકી ભોગવવી પડી રહી છે. અને હવે, ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ગત વર્ષના યુદ્ધવિરામ કરાર પછી, આ લોકો સામાન્ય જીવન જીવી રહ્યા છે.
આ કેન્દ્ર આ મહિલાઓને ઉડવા માટે પાંખો આપશે. એપ્રિલમાં પ્રથમ હિમવર્ષા પછી આ વિસ્તાર સામાન્ય રીતે કપાઈ જાય છે અને આ વિસ્તારોમાં રહેતા લોકો, ખાસ કરીને સ્ત્રીઓ, પાસે ઘણું કરવાનું રહેતું નથી. આ કૌશલ્ય વિકાસ સંસ્થાએ તેમને એકબીજા સાથે વાતચીત કરવામાં પણ મદદ કરી છે.
”હું આ કેન્દ્ર ખોલવા બદલ ભારતીય સેનાનો આભાર માનું છું. તે અમને એક મહાન તક આપે છે, અમે ઘરે બેઠા હતા અને કંઈપણ કરી રહ્યા ન હતા. પરંતુ હવે આપણે વિવિધ કૌશલ્યો શીખી રહ્યા છીએ. અગાઉ અમે શિયાળામાં પણ ઘરમાં નિષ્ક્રિય બેસી રહેતા હતા. હવે અમારી પાસે એક કૌશલ્ય અને એક સંસ્થા છે જે આવીને શીખી શકે અને કમાણી કરી શકે.” રોશની, એક વિદ્યાર્થીએ કહ્યું.
ભારતીય સેના આ સરહદી વિસ્તારોમાં રહેતી મહિલાઓ માટે આ પ્રકારની પહેલો ખોલવા માટે સખત મહેનત કરી રહી છે. નિયંત્રણ રેખાની નજીકના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં આવા ઘણા કેન્દ્રો ખોલવામાં આવ્યા છે.