નવી દિલ્હી:
એનડીટીવી દ્વારા એક્સેસ કરાયેલી નવી સેટેલાઇટ ઇમેજ પુષ્ટિ કરે છે કે ચીની સૈનિકોએ પૂર્વ લદ્દાખમાં ગોગરા-હોટ સ્પ્રિંગ્સમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર જે સ્થાન પર કબજો જમાવ્યો હતો ત્યાંથી 3 કિલોમીટર દૂર હટી ગયા છે. પીછેહઠ એ પરસ્પર છૂટાછેડાની પ્રક્રિયાનો એક ભાગ છે જેમાં ચીની સૈન્યએ 2020 માં ભારતીય સેના પેટ્રોલિંગ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા વિસ્તારની નજીકના વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર એક મુખ્ય બેઝને નીચે લાવતી જોઈ હતી.
સેટેલાઇટ ઇમેજરી નિષ્ણાતો મેક્સાર દ્વારા NDTVને ઉપલબ્ધ પહેલાં અને પછીની છબીઓ ફક્ત ચાઇનીઝ સ્થિતિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે અને કરારના ભાગરૂપે બંને પક્ષોની સેનાઓ વચ્ચે બનાવવામાં આવેલ બફર-ઝોન અથવા નો-મેનની જમીનની હદ દર્શાવતી નથી. વિશ્વાસ-નિર્માણના પગલા તરીકે આ ઝોનમાં કોઈ પેટ્રોલિંગની પરવાનગી નથી.
12 ઓગસ્ટ, 2021 ની પ્રિ-ડિસેન્જમેન્ટ તસવીર દર્શાવે છે કે ચીની સેનાએ 2020માં લદ્દાખમાં LAC પાર ચીની ઘૂસણખોરી થઈ તે પહેલા ભારતીય સેના પેટ્રોલિંગ કરતી હતી તે વિસ્તારની નજીક વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર એક મોટી ઇમારત બનાવી હતી. ખાઈથી ઘેરાયેલું છે અને જે પાયદળ અને મોર્ટાર પોઝિશન્સ માટે શિયાળના છિદ્રો દેખાય છે.
15 સપ્ટેમ્બરની એક તસવીર સૂચવે છે કે ચીનીઓએ આ ઇમારતને નીચે ઉતારી છે અને બાંધકામના કાટમાળને આ સ્થળથી ઉત્તર તરફ અસ્થાયી સ્થાને લઈ જવામાં આવ્યો છે.
બીજી તસવીર બતાવે છે કે ચીની દ્વારા ખાલી કરાયેલ સ્થળ પરનું લેન્ડફોર્મ બંને પક્ષો દ્વારા જાહેર કરાયેલ છૂટાછેડાના કરારની રેખાઓ સાથે પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે.
લદ્દાખના સ્થાનિક કાઉન્સિલરોએ જણાવ્યું છે કે કરારના એક ભાગમાં ભારતીય સેનાએ ભારતીય ક્ષેત્રમાંથી તેમની પોતાની પોસ્ટને સારી રીતે હટાવવાનો સમાવેશ કર્યો હતો, જેની વિગતો નવી દિલ્હીમાં આર્મી અધિકારીઓ દ્વારા પુષ્ટિ મળી નથી.
ચુશુલના કાઉન્સિલર કોનચોક સ્ટેનઝીન કહે છે, ”અમારા સૈનિકો માત્ર પેટ્રોલ પોઈન્ટ 15 (PP-15) જ નહીં પરંતુ પેટ્રોલ પોઈન્ટ 16 (PP-16)થી પણ પાછા ગયા છે, જે અમારી પાસે છેલ્લા 50 વર્ષથી હતા. લદ્દાખ પ્રદેશ. ”આ એક મોટો આંચકો હતો. અમારા ચરાઈ મેદાનો (પ્રદેશમાં વિચરતી પશુપાલકો માટે) હવે બફર ઝોન બની ગયા છે. તે શિયાળાની મુખ્ય ચરાઈ હતી. તે હવે બફર ઝોન છે.”
આ વર્ષે 17 જુલાઈના રોજ કોર્પ્સ કમાન્ડર ક્રમાંકિત સૈન્ય અધિકારીઓ વચ્ચે 16મા રાઉન્ડની વાટાઘાટો બાદ ભારત અને ચીની સેના વચ્ચે ગોગરા છૂટા પડ્યા હતા. વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, ”બંને પક્ષો દ્વારા આ વિસ્તારમાં બનાવેલા તમામ અસ્થાયી માળખાં અને અન્ય સંલગ્ન માળખાગત સુવિધાઓને તોડી પાડવામાં આવશે અને પરસ્પર ચકાસણી કરવામાં આવશે તે અંગે સંમતિ સધાઈ છે. આ વિસ્તારના લેન્ડફોર્મ્સ બંને પક્ષો દ્વારા પ્રી-સ્ટેન્ડઓફ સમયગાળામાં પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવશે.” નવી સેટેલાઇટ છબીઓ પુષ્ટિ કરે છે કે આવું થયું છે.
ગોગરામાં છૂટાછેડા, જે તે શરૂ થયાના ચાર દિવસ પછી 12 સપ્ટેમ્બરના રોજ પૂર્ણ થયું હતું, તેણે છેલ્લા બે દિવસથી ઉઝબેકિસ્તાનના સમરકંદમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે વાટાઘાટોની સંભાવનાની અટકળોને વેગ આપ્યો હતો. જ્યારે બંને નેતાઓએ શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) મીટમાં સ્ટેજ શેર કર્યું હતું, 5 મે, 2020 ના ગાલવાન અથડામણ પછી તેઓ પ્રથમ વખત મળ્યા હતા, તેઓએ ક્યારેય હાથ મિલાવ્યા નથી કે કોઈ ઔપચારિક અથવા અનૌપચારિક વાતચીત કરી નથી.
પરસ્પર છૂટાછેડા અને બફર ઝોનની રચના એ વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પાર કરીને ચીનીઓને પરત લાવવાનો એકમાત્ર રસ્તો સાબિત થયો છે. જ્યારે આનો અર્થ એ થયો કે 4 વિસ્તારોમાં મડાગાંઠ તૂટી ગઈ છે જ્યાં ચીનીઓએ પાર કર્યું છે, તે પણ સ્પષ્ટ છે કે આ બફર ઝોન ભારતીય ક્ષેત્રમાં બનાવવામાં આવ્યા છે, તે વિસ્તારો જ્યાં ભારતીય સેના અથવા ઈન્ડો-તિબેટીયન બોર્ડર પોલીસ (ITBP) કરી શકે છે. હવે પેટ્રોલિંગ નથી.
એવું માનવામાં આવે છે કે ચીની સેના ગોગરાના ઉત્તરમાં ડેપસાંગ મેદાનોમાં ભારતીય પેટ્રોલિંગ પોઝિશન્સને અવરોધિત કરવાનું ચાલુ રાખે છે. છૂટાછેડાની વાટાઘાટોમાં, અત્યાર સુધી, અહીં પ્રગતિ થઈ નથી.
(અહીંની કોઈપણ છબીઓ વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) નું સ્થાન બતાવતી નથી કારણ કે આ જાહેરમાં જાહેર કરવામાં આવ્યું નથી.)