શ્યોપુર જિલ્લામાં 21 હજારથી વધુ બાળકો કુપોષણથી પીડિત છે.
શ્યોપુર, મધ્ય પ્રદેશ:
મધ્યપ્રદેશના કુનો નેશનલ પાર્કમાં તેમના 72મા જન્મદિવસે ભારતમાં સાત દાયકાઓથી લુપ્ત થયેલા ચિત્તાઓને મુક્ત કર્યા પછી, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જણાવ્યું હતું કે બિલાડીની પુનઃપ્રાપ્તિ એ પ્રદેશ માટે આશીર્વાદરૂપ હશે. જિલ્લાના રહેવાસીઓ, જોકે, ઉત્સાહિત કરવા માટે ઓછા છે, કારણ કે જમીની વાસ્તવિકતાઓ દર્શાવે છે કે ઉજવણીઓ સમાપ્ત થયા પછી તેઓને થોડો ફાયદો થશે.
જંગલ અને અભયારણ્યની આજુબાજુના ગામોમાં તીવ્ર કુપોષણ અને ગરીબી છે જેમાં નામીબીઆથી લાવવામાં આવેલા આ ચિતાઓ જીવશે. રોજગારનો પણ ભારે અભાવ છે.
NDTV એ શિવપુરી અને શ્યોપુર વચ્ચે આવેલા આવા જ એક ગામ કાકરાની યાત્રા કરી. અમે જે જોયું તે રાષ્ટ્રીય મીડિયામાં ક્યારેય દેખાતું નથી. એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે મોટા ફેરફારો હવે આ વિસ્તારને બદલી નાખશે કારણ કે ત્યાં મોટી બિલાડીઓનું ઘર છે. જો તે સાચું હોય તો પણ, વન્યજીવન નિષ્ણાતોના અંદાજ મુજબ આ ફેરફારો થવામાં ઓછામાં ઓછા 20-25 વર્ષનો સમય લાગશે. ચિત્તાઓની મોટી વસ્તી પ્રવાસીઓને અહીં ખેંચી શકે છે, નવી તકો ઊભી કરી શકે છે અને સામાજિક પરિવર્તનને અસર કરી શકે છે. જો કે, નજીકનું ભવિષ્ય અંધકારમય રહે છે, જ્યારે રાજ્યના હસ્તક્ષેપની તાત્કાલિક જરૂર છે.
શિયોપુર જિલ્લામાં 21 હજારથી વધુ બાળકો કુપોષણથી પીડિત છે, મધ્ય પ્રદેશ સરકારે રાજ્ય વિધાનસભામાં સ્વીકાર્યું છે. બે અઠવાડિયા પહેલા આ જ જિલ્લામાં કુપોષણને કારણે એક બાળકીનું મોત થયું હતું. કુપોષણ અહીં સત્તાવાર રીતે નાબૂદ કરવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે અધિકારીઓએ પાંચ વર્ષના થતાં જ ભૂખે મરતા બાળકોનું નામ યાદીમાંથી કાઢી નાખ્યું હતું.
કાકરા ગામ, જ્યાં એનડીટીવી પ્રવાસ કરે છે, ત્યાં પણ બે-ત્રણ બાળકો કુપોષણથી પીડિત છે.
ગ્રામજનોએ જણાવ્યું હતું કે ત્યાં નોકરીની કોઈ તકો નથી અને અત્યંત ગરીબી છે. બાળકો કુપોષિત છે. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું ચિત્તાઓને છોડવામાં આવે તો તેમને ફાયદો થશે, તેઓએ કહ્યું કે તેમને તેનાથી કંઈ જ ફાયદો નથી. “તેમના આગમનથી અમારી પરિસ્થિતિમાં કોઈ ફરક પડશે નહીં,” તેઓએ કહ્યું.
કુનો રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન જ્યાં સ્થિત છે તે વિસ્તારમાં લગભગ 23 ગામો એવા છે જે ગરીબી અને કુપોષણ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે. તેમની કુલ વસ્તી લગભગ 56,000 છે.
કોઈ ચોક્કસ રાજકીય પક્ષનું ચૂંટણીમાં આ વિસ્તારમાં પ્રભુત્વ નથી અને ભાજપ અને કોંગ્રેસ બંનેના પ્રતિનિધિઓ દાયકાઓથી પ્રદેશનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. જોકે, સ્થાનિકોનું કહેવું છે કે તેમની પ્રાથમિક જરૂરિયાતો પણ હજુ સુધી પૂરી થઈ નથી.
