રિલાયન્સ હવે કેમ્પા કોલા સાથે દેશની પોતાની સોફ્ટ ડ્રિંક બ્રાન્ડને પ્રમોટ કરીને આ બજારની ગતિશીલતા બદલી શકે છે. ઘણા સેગમેન્ટમાં નેતૃત્વનું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે, જેમ કે ટેલિકોમ સેક્ટરમાં જ્યાં રિલાયન્સ જિયો દેશની સૌથી મોટી ટેલિકોમ કંપની બની ગઈ છે.
Image Credit source: File Image
FMCG સેક્ટરમાં પ્રવેશવાની તૈયારી કરી રહેલી રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે (Reliance Industries) આ દિશામાં એક મોટું પગલું ભર્યું છે. રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે સ્થાનિક સોફ્ટ ડ્રિંક બ્રાન્ડ કેમ્પા કોલાને (Campa Cola) હસ્તગત કરી છે. અહેવાલો અનુસાર, રિલાયન્સે કેમ્પા કોલા બ્રાન્ડને દિલ્હી સ્થિત કંપની પ્યોર ડ્રિંક્સ ગ્રુપ પાસેથી રૂ. 22 કરોડમાં ખરીદી છે. રિલાયન્સ તેને આ વર્ષે ઓક્ટોબરમાં નવા અવતારમાં લોન્ચ કરી શકે છે. એટલે કે, Frooti પછી, એક મોટી સ્થાનિક સોફ્ટ ડ્રિંક બ્રાન્ડ બજારમાં ચમકતી જોવા મળી શકે છે.
કેમ્પા-કોલા બ્રાન્ડ એક જૂની સોફ્ટ ડ્રિંક બ્રાન્ડ છે, જે 1970ના દાયકામાં શરૂ કરવામાં આવી હતી. જોકે તેને લોકપ્રિય થવામાં થોડા વર્ષો લાગ્યા, ખાસ કરીને જ્યારે તે લોકોની પસંદગી બની, જ્યારે 1977માં કોકા-તત્કાલીન મોરારજી દેસાઈની સરકારે કેટલાક નિયંત્રણો લાદ્યા પછી કોલાએ ભારત છોડી દીધું. પરંતુ પાછળથી કોકા-કોલા અને પેપ્સીના ભારતીય બજારમાં પ્રવેશ સાથે કેમ્પા કોલા બ્રાન્ડ ક્યાંક ખોવાઈ ગઈ. પરંતુ હવે કેમ્પા કોલા નવા સ્વરૂપમાં પ્રવેશવા માટે તૈયાર છે.
કઈ દેશી બ્રાન્ડ બજારમાં હાજર છે
જ્યારે કેમ્પા કોલાની વાત આવે છે તો ચાલો આપણે અન્ય સ્થાનિક બ્રાન્ડ્સ વિશે પણ વાત કરીએ, જે એક સમયે ભારતીય સોફ્ટ ડ્રિંક માર્કેટ પર રાજ કરતી હતી. તેમાંથી કેટલીક બ્રાન્ડ હજુ પણ સૌથી વધુ વેચાતી બ્રાન્ડ છે, પરંતુ હવે તે વિદેશી કંપનીઓ દ્વારા નિયંત્રિત છે. જેમ કે થમ્સ અપ, લિમ્કા અને માઝા. આ તમામ બ્રાન્ડ્સ ભારતીય કંપની પાર્લે એગ્રોની હતી, પરંતુ 1993માં પારલેએ તેને કોકા-કોલાને વેચી દીધી હતી. તે સમયે, ભારતીય સોફ્ટ ડ્રિંક માર્કેટમાં પારલેનો હિસ્સો લગભગ 85 ટકા હતો. થમ્સ અપ તે સમયે પણ બજારમાં સૌથી વધુ વેચાતી સોફ્ટ ડ્રિંક બ્રાન્ડ હતી અને તે હજુ પણ સૌથી વધુ વેચાતી બ્રાન્ડ્સમાં સામેલ છે.
Jioની જેમ FMCGમાં પણ ઝડપી વૃદ્ધિની અપેક્ષા
રિલાયન્સ હવે કેમ્પા કોલા સાથે દેશની પોતાની સોફ્ટ ડ્રિંક બ્રાન્ડને પ્રમોટ કરીને આ બજારની ગતિશીલતા બદલી શકે છે. ઘણા સેગમેન્ટમાં નેતૃત્વનું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે, જેમ કે ટેલિકોમ સેક્ટરમાં જ્યાં રિલાયન્સ જિયો દેશની સૌથી મોટી ટેલિકોમ કંપની બની ગઈ છે. તેવી જ રીતે, રિલાયન્સ રિટેલ ajio નામની ઈ-કોમર્સ ફેશન સાઈટ સાથે આવી અને હવે તે સૌથી મોટી રિટેલ ફેશન સાઈટ્સમાંની એક બની ગઈ છે.
શું હોઈ શકે RILની રણનીતિ?
નિષ્ણાતો કહે છે કે કેમ્પા-કોલા બ્રાન્ડના હસ્તાંતરણ પછી રિલાયન્સ સંપૂર્ણપણે નવી બ્રાન્ડ લોન્ચ કરી શકે છે અથવા કેમ્પા-કોલાને નવા સ્વરૂપમાં રજૂ કરી શકે છે, જો કે કોકા-કોલા અને પેપ્સી પર વિજય મેળવવો સરળ નથી. બંને કંપનીઓ માર્કેટિંગ પર અબજોનો ખર્ચ કરે છે. પરંતુ રિલાયન્સ પાસે બજારના સમીકરણને બદલવા માટે વિતરણની વ્યૂહરચનાનું મજબૂત નેટવર્ક છે, જેનાથી એવું લાગે છે કે પેપ્સી અને કોકા-કોલાને મજબૂત સ્પર્ધા મળશે, તેથી કેમ્પા કોલા બ્રાન્ડ સ્થાપિત કરવા માટે રિલાયન્સ તેની બ્રાન્ડને બાકીની બ્રાન્ડ્સ કરતાં ઓછી કિંમતે રજૂ કરી શકે છે.
ભારતનું સોફ્ટ ડ્રિંક માર્કેટ કેટલું મોટું છે
સોફ્ટ ડ્રિંક્સ માટે ભારત એક મોટું બજાર છે. ઈકોનોમિક પોલિસી થિંક ટેન્ક ICRIERના એક અહેવાલ મુજબ ભારતમાં નોન-આલ્કોહોલિક પીણાંનું બજાર 2019માં આશરે રૂ. 67,000 કરોડનું હતું અને 2030 સુધીમાં તે વધીને $1,470 બિલિયન થવાની ધારણા છે. અત્યારે માર્કેટમાં કોકા-કોલા અને પેપ્સી માર્કેટમાં રાજા છે, તેથી નવી અને મોટી કંપનીના આગમન સાથે આગળ બજારની સ્થિતિ શું હશે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.