કોંગ્રેસ માટે દક્ષિણ ભારતનું ઘણું મહત્વ રહ્યું છે. જ્યારે પણ પાર્ટી કે હાઈકમાન્ડ મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે, ત્યારે તેઓ દક્ષિણ તરફ વળ્યા છે. હવે દક્ષિણમાંથી આવતા મલ્લિકાર્જુન ખડગે પાર્ટી અધ્યક્ષ બન્યા છે, તેથી કોંગ્રેસને આનો ફાયદો થશે કે કેમ તે પ્રશ્ન છે.
મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કોંગ્રેસ અધ્યક્ષની ચૂંટણી જીતી લીધી છે. તેઓ દક્ષિણ ભારતના છઠ્ઠા નેતા છે, જેઓ કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં સર્વોચ્ચ પદ પર પહોંચ્યા છે. રાજનીતિના ક્ષેત્રમાં પુનરાગમન કરવા માટે કોંગ્રેસનું ધ્યાન હંમેશા દક્ષિણ તરફ રહ્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, 1977માં રાયબરેલીથી હાર્યા બાદ, ઈન્દિરા ગાંધીએ 1980માં ચિકમગલુરથી ચૂંટણી લડી હતી. 1999માં સોનિયા ગાંધી કર્ણાટકના બેલ્લારીથી ચૂંટણી લડ્યા હતા અને 2019માં રાહુલ ગાંધી અમેઠીમાં મજબૂત ટક્કરના કારણે વાયનાડ ગયા હતા.
હવે 2024ની ચૂંટણી પહેલા જ્યારે કોંગ્રેસની નૌકા અધવચ્ચેથી અચકાઈ રહી છે, ત્યારે કોંગ્રેસે દક્ષિણમાંથી આવતા 80 વર્ષીય ખડગે પર દાવ લગાવ્યો છે. જો કે આ પહેલા કોંગ્રેસના 6 પ્રમુખ એવા છે જેમના કનેક્શન દક્ષિણમાંથી છે. દક્ષિણમાંથી પ્રથમ વખત આવેલા પટ્ટાભી સીતારામૈયા કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ બન્યા હતા જેમણે 1948 થી 1949 સુધી આ ખુરશી સંભાળી હતી.
આ પછી આંધ્ર પ્રદેશના નિલવ સંજીવ રેડ્ડી 1960થી 1963 સુધી કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ રહ્યા. 1964થી 1967 સુધી તમિલનાડુ સાથે જોડાયેલા કે કામરાજે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષની જવાબદારી સંભાળી હતી. એ જ રીતે કર્ણાટકના એસ નિજલિંગપ્પા 1968થી એક વર્ષ માટે કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ હતા.
પીવી નરસિમ્હા રાવે 1992થી 1994 સુધી કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ પદ સંભાળ્યું હતું. હવે 19 ઓક્ટોબર 2022ની તારીખ ઈતિહાસના પાનામાં નોંધાઈ ગઈ છે, જ્યારે મલ્લિકાર્જુન ખડગે કોંગ્રેસના નવા અધ્યક્ષ બન્યા છે.
ખડગેની સામે પણ અનેક પડકારો છે. પહેલો પડકાર કોંગ્રેસને પુનર્જીવિત કરવાનો રહેશે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને માત્ર 52 બેઠકો મળી હતી. આગામી થોડા મહિનામાં ગુજરાત અને હિમાચલમાં ચૂંટણી યોજાવાની છે, જ્યાં ખડગે સામે કોંગ્રેસની વિશ્વસનીયતા બચાવવાનો પડકાર રહેશે. હારથી નિરાશ થયેલા કાર્યકરોનું મનોબળ વધારવું એ ખડગે માટે મોટો પડકાર હશે.
મલ્લિકાર્જુન ખડગે 8 ભાષાઓમાં સારી રીતે વાકેફ છે. તેઓ ગુલબર્ગ જિલ્લાના પ્રથમ દલિત બેરિસ્ટર પણ રહી ચૂક્યા છે. તેમનામાં બાળપણથી જ નેતૃત્વની ગુણવત્તા હતી, તેથી તે શાળામાં હેડ બોય પણ બન્યા. આ સિવાય તે કબડ્ડી પ્લેયર ઉપરાંત હોકી પ્લેયર પણ રહી ચુકયા છે. તેઓ તેમના કોલેજકાળ દરમિયાન યુનિયન લીડર પણ હતા. આ સિવાય 1969માં તેમને એક મિલના લીગલ એડવાઈઝર પણ બનાવવામાં આવ્યા હતા.
