સફરજનના (Apple)એક બોક્સનો કુલ ખર્ચ 500 રૂપિયા સુધીનો છે, જ્યારે તેને વેચવા પર માત્ર 400 રૂપિયા મળી રહ્યા છે. આ રીતે ખર્ચ પણ પૂરો થતો નથી. જો તમે પેકેજીંગ, ટ્રાન્સપોર્ટેશન, જંતુનાશકો અને ખાતર વગેરેનો ખર્ચ ઉમેરીએ તો દરેક બોક્સ રૂ.500 આવે છે, પરંતુ કમાણી રૂ.400 થાય છે.
કાશ્મીરી સફરજનના ભાવમાં ઘટાડો
આ વર્ષે કાશ્મીરમાં સફરજનનું બમ્પર ઉત્પાદન થયું છે. જો કે, આ ઉપજ બહુ ઉપયોગી નથી. કારણ કે તેને ખરીદી શકે તેવા થોડા છે. ગયા વર્ષની સરખામણીમાં આ વર્ષે સફરજનના ભાવમાં 30 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે જ્યારે ઉપજ વધુ છે. આવી સ્થિતિમાં સફરજન ઉગાડનારા ખેડૂતોને સમજાતું નથી કે તેમની પેદાશનું શું કરવું. ભારે નુકસાનમાં જઈ રહેલા સફરજનના ખેડૂતોએ સરકારને વિનંતી કરી છે કે તેમના વળતર માટે કોઈ વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ અને આ કામ માટે સરકારે હસ્તક્ષેપ કરવો જોઈએ. ખેતીના સમાચાર અહીં વાંચો.
કાશ્મીરી સફરજન સપ્ટેમ્બરમાં વધુ હેડલાઇન્સમાં આવ્યા હતા અને ટ્રાન્સપોર્ટેશનનો મુદ્દો ગરમાયો હતો. સપ્ટેમ્બર મહિનામાં સફરજનનું પુષ્કળ ઉત્પાદન થયું હતું. પરંતુ હાઇવે જામ અને કેટલાક વહીવટી પગલાંને કારણે કાશ્મીરી સફરજન બહારના બજારોમાં પહોંચી શક્યા ન હતા. આવી તો પણ બે-ત્રણ પછી સફરજનના ભાવ ગગડી ગયા. એશિયાના સૌથી મોટા આઝાદપુર માર્કેટમાં પણ સફરજનની આવક નથી. આ મુદ્દે ઘણા દિવસોથી વિવાદ ચાલી રહ્યો હતો.
કાશ્મીરમાં 75% સફરજનનું ઉત્પાદન
દેશમાં ઉગાડવામાં આવતા કુલ સફરજનમાં માત્ર કાશ્મીરનો હિસ્સો 75 ટકા છે. સફરજનના ઉત્પાદનને કાશ્મીરની અર્થવ્યવસ્થાનો મુખ્ય આધારસ્તંભ માનવામાં આવે છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરના જીડીપીમાં સફરજનના ઉત્પાદનની ભૂમિકા 8.2% છે. હાલમાં કાશ્મીરથી આવતા સફરજનના ભાવ વર્ષ 2021 કરતા 30% ઓછા છે. તેમાં કોઈ શંકા નથી કે સફરજનના ભાવ ઘટવાથી ખેડૂતોને ઘણું નુકસાન થઈ રહ્યું છે. આઝાદપુર મંડીના ટ્રેડર્સ પ્રેસિડેન્ટ મેથા રામ ક્રિપલાનીએ પીટીઆઈને કહ્યું કે, આવી સ્થિતિમાં કાશ્મીરના ખેડૂતોને સરકારી મદદ વિના જીવવું મુશ્કેલ બનશે.
દિલ્હી કૃષિ માર્કેટિંગ બોર્ડના સભ્ય હોવા ઉપરાંત, કૃપાલાની કાશ્મીર એપલ મર્ચન્ટ્સ એસોસિએશનના પ્રમુખ પણ છે. તે કાશ્મીરી સફરજનના ઘટતા ભાવ માટે ઘણા કારણો આપે છે. તેમના મતે, આ સિઝનમાં સફરજનનું ઉત્પાદન બમ્પર છે, પરંતુ પેકેજિંગ અને પરિવહનનો ખર્ચ લગભગ બમણો થઈ ગયો છે. દર સીધો સપ્લાય અને માંગ સાથે સંબંધિત છે. આ વખતે માંગ કરતાં પુરવઠો વધુ છે તેથી ભાવમાં મોટો ઘટાડો છે.
કાશ્મીરી ખેડૂતો કમાણી માટે ચિંતિત છે
સફરજનના વેપારી અને મધ્ય કાશ્મીરના બડગામ જિલ્લાના ચારાર-એ-શરીફના રહેવાસી બશીર અહેમદ બાબાએ જણાવ્યું હતું કે આ સિઝનમાં ઉત્પાદનના સારા વેચાણની આશા ઠગારી નીવડી છે અને મોટાભાગના ઉત્પાદકો અને વેપારીઓ તેમની કમાણી અંગે ચિંતિત છે. બાબાએ કહ્યું કે, સફરજન ચૂંટવાની સિઝનમાં ભૂસ્ખલનને કારણે શ્રીનગર-જમ્મુ નેશનલ હાઈવે વારંવાર બંધ થઈ જવાથી અને સાથે સાથે કેટલાય દિવસો સુધી ફળો લઈ જતી ફસાયેલી ટ્રકો પર અસર પડી છે કારણ કે અમે મંડીઓમાં મોડા પહોંચી રહ્યા છીએ. શ્રીનગર-જમ્મુ નેશનલ હાઈવેના વરિષ્ઠ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટને હાઈવે જામના સંબંધમાં હટાવી દેવામાં આવ્યા છે કારણ કે તેમની સામે ઘણી ફરિયાદો મળી રહી હતી.
એપલની કિંમત વધુ, કમાણી ઓછી
એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે સફરજનના એક બોક્સ પર કુલ 500 રૂપિયા સુધીનો ખર્ચ થાય છે, જ્યારે વેચાણ પર માત્ર 400 રૂપિયા થઈ રહ્યા છે. આ રીતે ખર્ચ પણ પૂરો થતો નથી. જો તમે પેકેજીંગ, ટ્રાન્સપોર્ટેશન, જંતુનાશકો અને ખાતર વગેરેનો ખર્ચ ઉમેરીએ તો દરેક બોક્સ રૂ.500 આવે છે, પરંતુ કમાણી રૂ.400 થાય છે. કાશ્મીરની અડધાથી વધુ વસ્તી કોઈને કોઈ રીતે બાગાયત ઉદ્યોગ સાથે જોડાયેલી છે, આ રીતે તેઓ પોતાનું જીવન નિર્વાહ કરે છે. કાશ્મીરનો બાગાયત ઉદ્યોગ આશરે રૂ. 10,000 કરોડનો છે. એક વર્ષમાં અહીં 21 લાખ મેટ્રિક ટન સફરજનનું ઉત્પાદન થાય છે અને તે 1.45 લાખ હેક્ટર વિસ્તારમાં ઉગાડવામાં આવે છે.