સમલૈંગિક લગ્નના ચુકાદા સામે SCમાં દાખલ કરેલી સમીક્ષા અરજી

બંધારણીય બેન્ચે તેના ચુકાદામાં તર્ક આપ્યો હતો કે લગ્ન કરવાનો કોઈ મૂળભૂત અથવા અયોગ્ય અધિકાર ન હોવાથી અદાલતો હસ્તક્ષેપ કરી શકે નહીં. ફાઈલ | ફોટો ક્રેડિટ: આર. રાગુ

સર્વોચ્ચ અદાલતમાં એક અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે જેમાં બંધારણીય બેંચના બહુમતી ચુકાદાની સમીક્ષા કરવાની માંગ કરવામાં આવી હતી જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે માત્ર વિધાનસભા જ ક્વીયર લગ્નને માન્યતા અથવા નિયમન કરી શકે છે.

સમીક્ષા અરજી ઉદિત સૂદ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી, જે મૂળ અરજદારોમાંના એક છે જે ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની બંધારણીય બેંચ સમક્ષ હાજર થયા હતા.

બંધારણીય બેન્ચે તેના ચુકાદામાં તર્ક આપ્યો હતો કે લગ્ન કરવાનો કોઈ મૂળભૂત અથવા અયોગ્ય અધિકાર ન હોવાથી અદાલતો હસ્તક્ષેપ કરી શકે નહીં.

પાંચ ન્યાયાધીશોની બેંચ વિલક્ષણ યુગલો વચ્ચે લાંબા સમયથી ચાલતા સંબંધોને કાયદેસર રીતે માન્યતા પ્રાપ્ત “નાગરિક સંઘ”નો દરજ્જો આપવા અંગે સર્વસંમતિ સુધી પહોંચવામાં પણ નિષ્ફળ રહી હતી. બેંચના તમામ પાંચ જજોએ સર્વસંમતિથી સ્વીકાર્યું હતું કે સમલૈંગિક યુગલો સામેના ભેદભાવને સમાપ્ત કરવાનો સમય આવી ગયો હોવા છતાં આવું થયું.

જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલ સાથેની બેંચમાં લઘુમતી બની ગયેલા મુખ્ય ન્યાયાધીશ ચંદ્રચુડે જાહેર કર્યું હતું કે વિલક્ષણ લોકોને સંબંધો બનાવવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે અને રાજ્ય આવા યુનિયનોને માન્યતા આપવા અને તેને કાનૂની દરજ્જો આપવા માટે બંધાયેલો છે, જેથી સમલિંગી યુગલો કાયદા હેઠળ પૂરા પાડવામાં આવેલ ભૌતિક લાભો મેળવી શકે છે.

બીજી તરફ, ન્યાયમૂર્તિ એસઆર ભટ અને હિમા કોહલીએ, ન્યાયમૂર્તિ પીએસ નરસિમ્હા દ્વારા બેન્ચના બહુમતી ચુકાદાની રચના કરવા માટે અલગથી સમર્થન આપતા તેમના અભિપ્રાયમાં, એવું માન્યું હતું કે “યુનિયનના અધિકારની કાનૂની માન્યતા માટેનો અધિકાર – સમાન લગ્ન અથવા નાગરિક સંઘ, અથવા સંબંધના પક્ષકારોને કાનૂની દરજ્જો આપવો – ફક્ત ઘડેલા કાયદા દ્વારા જ થઈ શકે છે.

બેન્ચે સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ સાથે ટિંકર કરવાનો પણ ઇનકાર કર્યો હતો. મુખ્ય ન્યાયાધીશ ચંદ્રચુડે કહ્યું કે 1954ના કાયદાને તેની “સંસ્થાકીય મર્યાદાઓ”માંથી મુક્ત કરવા તે કાયદાકીય ક્ષેત્રમાં છે.

ન્યાયાધીશ ભટને અરજદારોની અરજદારોની અધિનિયમની વિવિધ જોગવાઈઓને લિંગ-તટસ્થ રીતે વાંચવાની વિનંતી મળી હતી, જેથી સમલૈંગિક લગ્નને “અનટકાઉ” બનાવી શકાય.

બહુમતીનો મત એવો હતો કે 2018માં સમલૈંગિકતાને અપરાધ જાહેર કરતો સર્વોચ્ચ અદાલતનો ચુકાદો ક્વિઅર યુનિયનોની કાનૂની માન્યતા સુધી વિસ્તરતો નથી.