શાળાથી કોલેજ સુધી, પછી નોકરી પછી પણ, તમે ભારત સરકારની આ શિષ્યવૃત્તિઓનો લાભ લઈ શકો છો. ટોચની 5 સરકારી શિષ્યવૃત્તિઓની સૂચિ અને તેમની વિગતો જુઓ.
પ્રતિકાત્મક તસવીર
જો તમારી પાસે મેરીટ છે, ભણવું છે પણ આર્થિક તંગી તમને આગળ વધતા રોકી રહી છે તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. ભારત સરકારની શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ તમને તમારા સપના પૂરા કરવામાં મદદ કરશે. આ લેખમાં, અમે દેશની ટોચની 5 સરકારી શિષ્યવૃત્તિ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ, જે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા આપવામાં આવે છે. તમે આ શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓનો લાભ શાળાથી કોલેજ અને યુનિવર્સિટી સુધીના વિવિધ સ્તરે લઈ શકો છો.
આ સરકારી શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ વિશે વિગતવાર માહિતી આ લેખમાં આપવામાં આવી છે. તમે તમારી યોગ્યતા મુજબ આમાંથી કોઈપણ સરકારી શિષ્યવૃત્તિ માટે અરજી કરી શકો છો.
આ ભારતમાં ટોચની 5 શિષ્યવૃત્તિ છે
વડાપ્રધાન સંશોધન ફેલોશિપ (PMRF)
આને પીએમ રિસર્ચ ફેલોશિપ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જો તમે વિજ્ઞાન, ટેક્નોલોજીના ક્ષેત્રમાં પીએચડી કરવા માંગો છો, તો પીએમઆરએફ તમને મદદ કરશે. આ ફેલોશિપ શિક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા આપવામાં આવે છે. ટેકનિકલ સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપવાનો હેતુ છે. આ યોજના દેશની ટોચની ઈજનેરી સંસ્થાઓ અને કેન્દ્રીય યુનિવર્સિટીઓ જેમ કે ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સાયન્સ (IISc), IISERs, IITs, NITs માં ડોક્ટરલ પ્રોગ્રામમાં પ્રવેશ પણ પ્રદાન કરે છે. નવા નિયમો અનુસાર, વિદ્યાર્થીઓને ફેલોશિપ માટે ડાયરેક્ટ એન્ટ્રી ચેનલ અને લેટરલ એન્ટ્રી દ્વારા ચેનલ મારફતે અરજી કરી શકો છો દર મહિને 80,000 રૂપિયા સુધીની નાણાકીય સહાય આપવામાં આવે છે. આ સિવાય 5 વર્ષ માટે વાર્ષિક 2 લાખ રૂપિયાની રિસર્ચ ગ્રાન્ટ ઉપલબ્ધ છે. અરજી માટે જરૂરી દસ્તાવેજો સહિતની સંપૂર્ણ વિગતો માટે, pmrf.in ની મુલાકાત લો.
નેશનલ મીન્સ-કમ-મેરિટ સ્કોલરશીપ (NMMSS)
ગરીબ પરિવારના બાળકોને માધ્યમિક શિક્ષણમાં પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સરકાર દર વર્ષે 1 લાખ વિદ્યાર્થીઓને નેશનલ મીન્સ-કમ-મેરિટ સ્કોલરશિપ આપે છે. આ અંતર્ગત દરેક વિદ્યાર્થીને વાર્ષિક 12 હજાર રૂપિયા આપવામાં આવે છે. જે વિદ્યાર્થીઓના માતાપિતાની આવક વાર્ષિક 3.50 લાખ કે, તેથી ઓછી છે તેઓ આ શિષ્યવૃત્તિનો લાભ લઈ શકે છે. આ માટે તમારે સિલેક્શન ટેસ્ટ આપવી પડશે. તેના માટે ધોરણમાં 7માં ઓછામાં ઓછા 55% માર્ક્સ હોવા જોઈએ. જોકે, SC, ST વિદ્યાર્થીઓ માટે 5 ટકાની છૂટ છે. અરજીની પ્રક્રિયા અને તારીખ સંબંધિત માહિતી માટે, અધિકૃત વેબસાઇટ Scholarships.gov.in ની મુલાકાત લો.
શિષ્યવૃત્તિની કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના
આ શિષ્યવૃત્તિ યોજના 12 પાસ વિદ્યાર્થીઓ માટે છે. શિષ્યવૃત્તિની કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના કોલેજો, યુનિવર્સિટીઓમાં અભ્યાસ માટે આપવામાં આવે છે. ઉદેશ્ય આર્થિક રીતે નબળા પરંતુ હોશિયાર વિદ્યાર્થીઓને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે આર્થિક સહાય પૂરી પાડવાનો છે. અરજી કરવા માટે 12મા બોર્ડની પરીક્ષામાં 80% માર્કસ ફરજિયાત છે. આ સિવાય AICTE, UGC, MCI, DCI કે અન્ય માન્ય સંસ્થામાં એડમિશન લેવું પડશે. વિદ્યાર્થીના પરિવારની આવક વાર્ષિક 8 લાખથી વધુ ન હોવી જોઈએ. જે વિદ્યાર્થીઓ પહેલાથી જ કેન્દ્ર અથવા રાજ્ય સરકાર દ્વારા આપવામાં આવતી અન્ય કોઈપણ શિષ્યવૃત્તિનો લાભ લઈ રહ્યા છે તેઓ તેના માટે અરજી કરી શકતા નથી. આ વિશે વધુ માહિતી માટે, નેશનલ સ્કોલરશિપ પોર્ટલ Scholarships.gov.in ની મુલાકાત લો.
પ્રેરણા શિષ્યવૃત્તિ
ફુલફોર્મ છે ‘ઇનોવેશન ઓફ સાયન્સ પર્સ્યુટ ફોર ઇન્સ્પાયર રિસર્ચ’. વિજ્ઞાનની રચનાત્મક શોધ માટે દેશની યુવા વસ્તીને આગળ વધારવાનો ઉદ્દેશ. પ્રારંભિક તબક્કામાં વિજ્ઞાનના અભ્યાસ માટે પ્રતિભાઓને આકર્ષવા અને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી સંશોધન અને વિકાસને મજબૂત કરવા. વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગની આ યોજના હેઠળ 10 થી 15 વર્ષની વયજૂથના 10 હજાર વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિ હેઠળ દર વર્ષે 80,000 રૂપિયા આપવામાં આવે છે. વધુ વિગતો માટે dst.gov.in/innovation-science-pursuit-inspired-research-programme ની મુલાકાત લો.
જેસી બોઝ શિષ્યવૃત્તિ
જેસી બોસ શિષ્યવૃત્તિ ડીએસટી દ્વારા તેમના ક્ષેત્રમાં સક્રિય યોગદાન આપનારા વૈજ્ઞાનિકો અને એન્જિનિયરોને આપવામાં આવે છે. સંશોધન કાર્ય માટે ઉમેદવારોને 5 વર્ષ સુધી દર મહિને 25 હજાર રૂપિયા આપવામાં આવે છે. સંશોધન કાર્યને જોતા તેની અવધિ વધુ લંબાવી શકાય છે. આ ઉપરાંત દર વર્ષે વધારાની ગ્રાન્ટ પણ આપવામાં આવે છે. વધુ વિગતો માટે jbnsts.ac.in ની મુલાકાત લો.