સુગંધમાં બાસમતીને ટક્કર આપે છે ચોખાની આ જાત, એક સમયે અંગ્રેજો પણ હતા તેના દિવાના, માત્ર અહીં થાય છે ખેતી

બાસમતી જેવા સુગંધિત અને સ્વાદિષ્ટ ચોખાની ઘણી જાતો છે, જેની ખેતી સમગ્ર ભારતમાં મોટાપાયે થાય છે. આમાંથી એક ‘કાલા નમક’ પણ ડાંગરની એક જાત છે, ચાલો જાણીએ તેના વિશે.

નવે 09, 2022 | 5:59 p.m

TV9 ગુજરાતી

| સંપાદિત: પંકજ તંબોલીયા

નવે 09, 2022 | 5:59 p.m

જ્યારે પણ સુગંધિત ડાંગરની વાત થાય છે ત્યારે લોકોના મનમાં સૌથી પહેલા બાસમતીનું નામ આવે છે. લોકોને લાગે છે કે ભારતમાં બાસમતી જેવી બીજી કોઈ સુગંધિત અને શ્રેષ્ઠ વેરાયટી નથી. પરંતુ લોકોને ખબર હોવી જોઈએ કે બાસમતી જેવા સુગંધિત અને સ્વાદિષ્ટ ચોખાની ઘણી જાતો છે, જેની ખેતી સમગ્ર ભારતમાં મોટા પાયે થાય છે. આમાંથી એક 'કાલા નમક' પણ ડાંગરની એક જાત છે, જેની ખેતી ઉત્તર પ્રદેશના ખેડૂતો ખૂબ જ ઉત્સાહથી કરે છે.

જ્યારે પણ સુગંધિત ડાંગરની વાત થાય છે ત્યારે લોકોના મનમાં સૌથી પહેલા બાસમતીનું નામ આવે છે. લોકોને લાગે છે કે ભારતમાં બાસમતી જેવી બીજી કોઈ સુગંધિત અને શ્રેષ્ઠ વેરાયટી નથી. પરંતુ લોકોને ખબર હોવી જોઈએ કે બાસમતી જેવા સુગંધિત અને સ્વાદિષ્ટ ચોખાની ઘણી જાતો છે, જેની ખેતી સમગ્ર ભારતમાં મોટા પાયે થાય છે. આમાંથી એક ‘કાલા નમક’ પણ ડાંગરની એક જાત છે, જેની ખેતી ઉત્તર પ્રદેશના ખેડૂતો ખૂબ જ ઉત્સાહથી કરે છે.

'કાલા નમક' ચોખાની જાતની વિશેષતા એ છે કે તે સ્વાદ અને સુગંધ બંનેમાં બેમિસાલ છે. ઉત્તર પ્રદેશના ગોંડા જિલ્લામાં તેનું બમ્પર ઉત્પાદન થાય છે. હાલમાં વજીરગંજ અને નવાબગંજનો વિસ્તાર 'કાલા નમક'ની સુગંધથી સુગંધિત થઈ રહ્યો છે. કાળા નમક ડાંગરના ઉત્પાદન માટે, ગોંડાનો આ વિસ્તાર શરૂઆતથી બેજોડ રહ્યો છે. જો કે આ વર્ષના પ્રારંભિક તબક્કામાં ઓછા વરસાદને કારણે ડાંગરની ખેતી પર મોટી અસર પડી છે.

‘કાલા નમક’ ચોખાની જાતની વિશેષતા એ છે કે તે સ્વાદ અને સુગંધ બંનેમાં બેમિસાલ છે. ઉત્તર પ્રદેશના ગોંડા જિલ્લામાં તેનું બમ્પર ઉત્પાદન થાય છે. હાલમાં વજીરગંજ અને નવાબગંજનો વિસ્તાર ‘કાલા નમક’ની સુગંધથી સુગંધિત થઈ રહ્યો છે. કાળા નમક ડાંગરના ઉત્પાદન માટે, ગોંડાનો આ વિસ્તાર શરૂઆતથી બેજોડ રહ્યો છે. જો કે આ વર્ષના પ્રારંભિક તબક્કામાં ઓછા વરસાદને કારણે ડાંગરની ખેતી પર મોટી અસર પડી છે.

વાસ્તવમાં, અરંગા પાર્વતી તળાવ અને કોંડાર તળાવના કિનારે વજીરગંજ બ્લોક વિસ્તારના કેટલાક ડઝન ખેડૂતો તેની ખેતી કરે છે. આ ઉપરાંત નવાબગંજ બ્લોકમાં પણ આ કાળા ચોખાની ખેતી કરવામાં આવી રહી છે. આ વખતે જિલ્લામાં લગભગ સેંકડો હેક્ટરમાં કાળા ચોખાનું વાવેતર થયું છે. લણણી હવે તૈયાર છે. હળવી ઠંડીના કારણે સમગ્ર વાતાવરણ ડાંગરની સુગંધથી સુગંધિત બની ગયું છે.

વાસ્તવમાં, અરંગા પાર્વતી તળાવ અને કોંડાર તળાવના કિનારે વજીરગંજ બ્લોક વિસ્તારના કેટલાક ડઝન ખેડૂતો તેની ખેતી કરે છે. આ ઉપરાંત નવાબગંજ બ્લોકમાં પણ આ કાળા ચોખાની ખેતી કરવામાં આવી રહી છે. આ વખતે જિલ્લામાં લગભગ સેંકડો હેક્ટરમાં કાળા ચોખાનું વાવેતર થયું છે. લણણી હવે તૈયાર છે. હળવી ઠંડીના કારણે સમગ્ર વાતાવરણ ડાંગરની સુગંધથી સુગંધિત બની ગયું છે.

આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ લોકોમાં આ ચોખાની ખૂબ માગ છે. કાળા નમક ચોખા ખાવામાં ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. તેનો માર્કેટ રેટ પણ ઊંચો છે. આવી સ્થિતિમાં અન્ય ડાંગરની સરખામણીમાં તે મોંઘા હોય છે. આ જ કારણ છે કે ખેડૂતોને કાળા નમકથી વધુ ફાયદો થાય છે. તેથી જ ઉત્પાદન ઓછું હોવા છતાં લોકો કુદરતી સુગંધથી ભરપૂર કાળા નમક ડાંગરની ખેતી કરે છે. એવું પણ કહેવાય છે કે તેની ગુણવત્તાના કારણે અંગ્રેજો પણ તેના દિવાના બની ગયા હતા.

આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ લોકોમાં આ ચોખાની ખૂબ માગ છે. કાળા નમક ચોખા ખાવામાં ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. તેનો માર્કેટ રેટ પણ ઊંચો છે. આવી સ્થિતિમાં અન્ય ડાંગરની સરખામણીમાં તે મોંઘા હોય છે. આ જ કારણ છે કે ખેડૂતોને કાળા નમકથી વધુ ફાયદો થાય છે. તેથી જ ઉત્પાદન ઓછું હોવા છતાં લોકો કુદરતી સુગંધથી ભરપૂર કાળા નમક ડાંગરની ખેતી કરે છે. એવું પણ કહેવાય છે કે તેની ગુણવત્તાના કારણે અંગ્રેજો પણ તેના દિવાના બની ગયા હતા.

હાલમાં પણ ગ્રામ પંચાયત રસુલપુરમાં કાળા નમક ડાંગરની ખેતી થાય છે. રસુલપુરના ખેડૂત બિલ્લુએ જણાવ્યું કે આ ડાંગર 140 થી 150 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. ખાસ વાત એ છે કે મોડી તૈયારીને કારણે કાળા નમકના ડાંગરના પાકને અન્ય ચોખાની જાતો કરતાં વધુ પાણીની જરૂર પડે છે. જો કે, નરેન્દ્રદેવ કૃષિ અને તકનીકી યુનિવર્સિટી, કુમારગંજ, અયોધ્યાએ સંશોધન કરીને કેટલીક ઉચ્ચ ઉપજ આપતી જાતો વિકસાવી છે. જેના કારણે તેના ઉત્પાદનમાં વધારો થવાની આશા વધુ વધી છે.

હાલમાં પણ ગ્રામ પંચાયત રસુલપુરમાં કાળા નમક ડાંગરની ખેતી થાય છે. રસુલપુરના ખેડૂત બિલ્લુએ જણાવ્યું કે આ ડાંગર 140 થી 150 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. ખાસ વાત એ છે કે મોડી તૈયારીને કારણે કાળા નમકના ડાંગરના પાકને અન્ય ચોખાની જાતો કરતાં વધુ પાણીની જરૂર પડે છે. જો કે, નરેન્દ્રદેવ કૃષિ અને તકનીકી યુનિવર્સિટી, કુમારગંજ, અયોધ્યાએ સંશોધન કરીને કેટલીક ઉચ્ચ ઉપજ આપતી જાતો વિકસાવી છે. જેના કારણે તેના ઉત્પાદનમાં વધારો થવાની આશા વધુ વધી છે.


સૌથી વધુ વાંચેલી વાર્તાઓ