ઝેરી હવાના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી રહેવાસીઓના સ્વાસ્થ્ય પર લાંબા ગાળાની અસર થઈ શકે છે, પરંતુ ગંભીર AQI સ્વાસ્થ્ય ચેતવણીઓનું કારણ બને છે, કારણ કે લોકો શ્વસન સંબંધી સમસ્યાઓનો અનુભવ કરવાનું શરૂ કરે છે. (ફાઈલ તસવીરઃ પીટીઆઈ)
GRAPનો તબક્કો 3 સમગ્ર નેશનલ કેપિટલ રિજન (NCR) પર વાહનોની અવરજવર પર પ્રતિબંધો સાથે લાગુ કરવામાં આવ્યો છે અને ધોરણ 5 સુધીના વિદ્યાર્થીઓ માટે ઓનલાઈન વર્ગો અંગે વિચારણા કરવા શાળાઓને એડવાઈઝરી મોકલવામાં આવી શકે છે.
આ હવાની ગુણવત્તા રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં આ શિયાળામાં પ્રથમ વખત ‘ગંભીર’ સ્તરે ડૂબી ગયું છે. સરકારની પ્રારંભિક ચેતવણી પ્રણાલી અનુસાર, એર ક્વોલિટી ઇન્ડેક્સ (AQI) એ ગુરુવારે 400 ની સપાટીનો ભંગ કર્યો હતો.
સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB) દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલ દૈનિક બુલેટિન મુજબ AQI 392 ક્લોક થયું, પરંતુ તે દિવસભરમાં તીવ્ર ઘટાડો થયો, સાંજે 5 વાગ્યે 402 પર પહોંચ્યો. દિલ્હીના રહેવાસીઓ માટે કોઈ રાહત નથી કારણ કે પ્રતિકૂળ હવામાન પરિસ્થિતિઓને કારણે આગામી થોડા દિવસોમાં હવા વધુ બગડવાની ધારણા છે.
ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન (GRAP) ની પેટા સમિતિએ સમગ્ર નેશનલ કેપિટલ રિજન (NCR) માં તાત્કાલિક અસરથી તેનો સ્ટેજ 3 લાગુ કર્યો છે. GRAP 1 અને GRAP 2 હેઠળની ક્રિયાઓ સિવાય, વધારાના પગલાં હવે સમગ્ર શહેરમાં શરૂ થશે.
GRAP 3 લાગુ, શાળાઓ માટે સલાહ
GRAP ના સ્ટેજ 3 મુજબ આઠ-પોઇન્ટ એક્શન પ્લાન ગુરુવારથી સમગ્ર NCRમાં તાત્કાલિક અસરમાં આવ્યો છે. NCR રાજ્યોની રાજ્ય સરકારો દિલ્હીમાં અને ગુરુગ્રામ, ફરીદાબાદ, ગાઝિયાબાદ અને ગૌતમ બુદ્ધ નગર જિલ્લાઓમાં BS III પેટ્રોલ અને BS IV ડીઝલ LMVs (ફોર-વ્હીલર્સ) ના ચલાવવા પર કડક નિયંત્રણો લાદી શકે છે. એનસીઆરમાં રાજ્ય સરકારો શાળાઓને 5 ધોરણ સુધીના બાળકો માટે શારીરિક વર્ગો બંધ કરવા અને ઓનલાઈન મોડમાં વર્ગો ચલાવવા અંગે વિચારણા કરવા માટે એક એડવાઈઝરી પણ જારી કરશે.
GRAP 3 હેઠળ, રસ્તાઓની મિકેનાઇઝ્ડ/વેક્યુમ-આધારિત સફાઇની આવર્તનને ધૂળ દબાવનારાઓ સાથે, પીક ટ્રાફિક અવર્સ પહેલાં, રસ્તાઓ પર અને હોટસ્પોટ્સ, ભારે ટ્રાફિક કોરિડોર સહિતના રસ્તાઓ પર દૈનિક પાણીનો છંટકાવ સુનિશ્ચિત કરવા અને યોગ્ય નિકાલની ખાતરી કરવા માટે તીવ્ર બનાવવામાં આવશે. નિયુક્ત સાઇટ્સ/લેન્ડફિલ્સમાં એકત્રિત ધૂળ.
સરકાર જાહેર પરિવહન સેવાઓને મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કરશે અને ઑફ-પીક મુસાફરીને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે વિભેદક દરો પર ધ્યાન આપશે. અમુક મુક્તિ અપાયેલા પ્રોજેક્ટ્સ સિવાય સમગ્ર NCRમાં બાંધકામ અને ડિમોલિશન પ્રવૃત્તિઓ પર પણ કડક પ્રતિબંધ રહેશે. મુક્તિ અપાયેલ પ્રોજેક્ટ્સ સિવાય, આ સમયગાળા દરમિયાન ધૂળ ઉત્પન્ન કરતી/વાયુ પ્રદૂષણ પેદા કરતી બાંધકામ પ્રવૃત્તિઓ પર સખત પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
દૃશ્યતામાં તીવ્ર ઘટાડો, આરોગ્ય ચેતવણી
ગુરુવારે રાષ્ટ્રીય રાજધાની ક્ષેત્રમાં ગાઢ ધુમ્મસ છવાયું હતું અને સ્વચ્છ આકાશ હોવા છતાં સાંજના કલાકો દરમિયાન દૃશ્યતામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો. પવનની ગતિમાં પણ ઘટાડો થયો છે જેના કારણે પ્રદૂષકોને હવામાં લાંબા સમય સુધી અટકી રહેવા માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓ બનાવવામાં આવી છે.
ભારતીય ઉષ્ણકટિબંધીય હવામાનશાસ્ત્ર સંસ્થા (IITM), પૂણેની તાજેતરની આગાહી અનુસાર, આગામી દિવસોમાં AQI ખૂબ જ નબળાથી ગંભીર વચ્ચે રહેવાની શક્યતા છે. ઝેરી હવાના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી રહેવાસીઓના સ્વાસ્થ્ય પર લાંબા ગાળાની અસર થઈ શકે છે, પરંતુ ગંભીર AQI સ્વાસ્થ્ય ચેતવણીઓનું કારણ બને છે, કારણ કે લોકો શ્વસન સંબંધી સમસ્યાઓનો અનુભવ કરવાનું શરૂ કરે છે.
અગાઉના અભ્યાસો દર્શાવે છે કે દિલ્હીનું 40% પ્રદૂષણ રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં ચાલતા વાહનોને કારણે છે, જે વર્ષોથી નોંધપાત્ર રીતે વધ્યું છે. 1 નવેમ્બરથી, દિલ્હી સરકારે પાડોશી રાજ્યોની ડીઝલ બસોના દિલ્હીમાં પ્રવેશ પર પણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે, જેમાં ફક્ત ઇલેક્ટ્રિક, CNG અથવા BS-VI બસોને જ મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
